Φυσιολογικές αλλοιώσεις του δέρματος στην εγκυμοσύνη

Γιώργος Ζαραφωνίτης
Δερματολόγος
Επιστημονικός Συνεργάτης
Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ



Το ανθρώπινο δέρμα παρουσιάζει σημαντικές αλλοιώσεις στη διάρκεια της κύησης, εξαιτίας πολυαρίθμων μεταβολικών, ενδοκρινολογικών και ανοσολογικών αλλαγών.

Είναι πολύ σημαντικό για την γυναίκα να γνωρίζει τις φυσιολογικές αλλοιώσεις, που εμφανίζονται στο δέρμα της στην διάρκεια της εγκυμοσύνης, γιατί η γνώση συμβάλλει στην λογική αντιμετώπιση των ψυχολογικών επιπτώσεων που προκύπτουν, με αποτέλεσμα να προσαρμόζεται καλύτερα στην τόσο σημαντική αυτή περίοδο.


Αυτές οι φυσιολογικές αλλαγές περιλαμβάνουν τις παρακάτω περιπτώσεις:

Γενικευμένη υπερμελάγχρωση. Απαντά σε ποσοστό 90% των εγκύων. Οι αλλοιώσεις αυτές είναι πιο εμφανείς σε ασθενείς με σκούρο χρώμα δέρματος. Η πιο συχνή μελαγχρωση είναι αυτή που εμφανίζεται κεντρικά στη επιφάνεια της κάτω κοιλιάς. Στην πρώτη κύηση αργεί να εμφανιστεί, αλλά στις επόμενες εγκυμοσύνες εμφανίζεται νωρίτερα. Επίσης πιο έντονα σκούρο χρώμα δέρματος παρουσιάζουν τόσο οι θηλές των μαστών, όσο και τα εξωτερικά γεννητικά όργανα και οι μασχάλες. Υπάρχει επιπλέον μια σκούρα απόχρωση στο λαιμό, που σε ορισμένες εγκύους είναι ιδιαίτερα ενοχλητική, αλλά υποχωρεί μετά τον τοκετό σταδιακά, όπως και οι πιο πάνω μελαγχρωματικες αλλοιώσεις.

Χαρακτηριστικού τύπου μελαγχρωση είναι το μέλασμα, που αφόρα το πρόσωπο της εγκύου. Παρουσιάζεται σαν καφέ χρώματος κηλίδες (πανάδες) και εντοπίζεται στις περισσότερες περιπτώσεις στο μέτωπο, τις παρειές, το άνω χείλος, τη μύτη και το πηγούνι. Εμφανίζεται πιο έντονα στο 2 τρίμηνο της εγκυμοσυνης και χειροτερεύει με την έκθεση στον ήλιο. Συνήθως το μελασμα υποχωρει μεσα σε ένα χρόνο από τον τοκετο. Για την αντιμετωπιση του, εκτος από τα αντηλιακά με υψηλό δείκτη προστασιας, εφαρμόζουμε ειδικες λευκαντικες ουσιες τοπικα οπου υπαρχει το μελασμα καθως επισης και επεμβατικες μεθοδους ( χημικο peeling, Laser )

Κιρσοειδεις Φλεβες (κιρσοί).
Είναι πολύ συνηθισμένες στην εγκυμοσυνη και κανουν την εμφανιση τους στα κατω ακρα κυριως, αλλά και γυρω από το πρωκτό ( αιμορροΐδες ). Υπάρχει ταυτοχρονα και οίδημα στα κατω ακρα. Στις ασθενεις συνιστώνται ελαστικές κάλτσες με παράλληλη ανύψωση των κάτω ακρών καθώς και αποφυγή ορθοστασίας και παραμονής στην καθιστή θέση. Μια διαφορετικού τυπου αγγειακη αλλοιωση είναι τα αραχνοειδη αιμαγγειωματα. Αυτά παρουσιαζονται σαν μικρες κόκκινες γραμμες που διατασσονται ακτινωτα ξεκινωντας από ένα κεντρικο σημειο και εμφανιζονται τοσο στο πρόσωπο οσο και στο σωμα. Τα αραχνοειδή αιμαγγειώματα παπουσιαζονται στο πρωτο και στο δευτερο τριμηνο της κυησης. Υποχωρουν συνηθως μετα από τον τοκετο, σε περίπτωση που επιμένουν αντιμετωπίζονται με Laser.

Ραγάδες εγκυμοσύνης.
Εμφανίζονται σε όλες τις έγκυες κυρίως μετά το πρώτο τρίμηνο. Πρόκειται για ροζ χρώματος ραβδώσεις που εντοπίζονται στη κοιλιά, τους μαστούς, τους γλουτούς, τους μηρούς Η αρχική ροζ απόχρωση εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου. Για την πρόληψη της εμφάνισης τους, χρησιμοποιούμε τοπικά διαφόρων ειδών κρέμες, ενώ για την θεραπεία τους δοκιμάζονται διαφορές μέθοδοι, πχ. Laser.

Η πιο χαρακτηριστική αλλοίωση τρίχωματος είναι η πτώση των μαλλιών, που εμφανίζεται από έναν έως πέντε μήνες μετά τον τοκετό και μπορεί να διαρκέσει έως ένα έτος. Οι ασθενεις χρειαζονται διαβεβαιωση και ενθαρρυνση ο,τι θα επανελθουν τα μαλλια, ενώ για πιο γρηγορη αποκατάσταση χορηγούνται τοσο τοπικα σκευασματα οσο και συμπληρωματα διατροφης που περιεχουν ψευδαργυρο και βιταμινες.

Οι όνυχες στην εγκυμοσυνη γινονται ευθραυστοι και λιγοτερο σκληροι και μπορει να εμφανιζουν εγκαρσιες γραμμες. Αλλοιωσεις από τους βλεννογονους εχουμε την υπερτροφια των ουλων και την ουλιτιδα της εγκυμοσυνης, ενώ ο βλεννογονος του στοματος γινεται εξερυθρος και ευθραυστος.

Τέλος όσον αφόρα την δραστηριότητα των αδένων παρατηρείται αύξηση του ιδρωτα προς το τέλος της κύησης που μπορεί να οδηγήσει σε υπεριδρωσια καθως και να συμβάλλει σε μια μορφή εκζέματος που λεγεται δυσιδρωσικο.

Η αιτια αυτης της υπεριδρωσιας είναι αγνωστη ενώ αντιμετωπιζεται τοπικα με ειδικα διαλυματα. Οσον αφορα τους σμηγματογονους αδενες δεν εχουμε σημαντικες αλλαγες στην δραστηριοτητα τους αλλα οι εγκυες συχνα παραπονιουνται ο,τι το δερμα τους είναι πιο λιπαρο από,τι ηταν προηγουμενως.