Γράφει ο Ανδρέας Γ. Τζάκης, καθηγητής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων και Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

Στις 7 Σεπτεμβρίου 2024 ολοκληρώθηκε το IV Παγκόσμιο Συνέδριο Μεταμοσχεύσεων Μήτρας, στο Gothenburg στη Σουηδία. Κατά ευτυχή συγκυρία, αυτό συνέπεσε με την δέκατη επέτειο από την γέννηση του πρώτου βρέφους, ύστερα από μεταμόσχευση μήτρας. Ο δεκάχρονος, σήμερα, νεαρός παρευρέθηκε με τους γονείς του και απεύθυνε χαιρετισμό στους συνέδρους.

Είναι καρπός της πρώτης από μια σειρά 9 ιστορικών μεταμοσχεύσεων, που πραγματοποιήθηκαν από την ομάδα του Πανεπιστημίου του Gothenburg υπό την ηγεσία του Καθηγητού Mats Brannstrom. Η χαρά μου ήταν διπλή, διότι ήμουν μέλος αυτής της χειρουργικής ομάδας.
Οι μεταμοσχεύσεις μήτρας έχουν δώσει ελπίδες τεκνοποίησης σε πολλές γυναίκες.

Διεθνώς, χιλιάδες γυναίκες είναι μεν υγιείς, αλλά δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν, διότι, εκ γενετής δεν έχουν μήτρα, ή υπέστησαν υστερεκτομή, λόγω αιμορραγίας, ή άλλων παθήσεων. Στην Ελλάδα υπολογίζονται σε περίπου 2.000 οι γυναίκες με αυτά τα προβλήματα.

Εναλλακτικές λύσεις είναι η υιοθεσία ή η παρένθετη μητρότητα. Αυτές οι λύσεις έχουν βοηθήσει πολλές γυναίκες να δημιουργήσουν ευτυχισμένες οικογένειες, αλλά δεν είναι πάντοτε εφικτές. Οι λόγοι είναι προσωπικοί, κοινωνικοί, νομικοί ή οικονομικοί. Ορισμένες, μάλιστα θρησκείες δεν αναγνωρίζουν το παιδί, αν δεν έχει γεννηθεί από τη μητέρα του. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η μεταμόσχευση μήτρας προσφέρει μια πολυπόθητη λύση.

Επίσης, πολλές γυναίκες επιθυμούν να κυοφορήσουν, για να έχουν την ευθύνη, τον πόνο και τη χαρά της εγκυμοσύνης και της γέννησης του παιδιού τους.

Το μόσχευμα (η μήτρα) προέρχεται από ζώσα ή πτωματική δότρια. Οι ζώσες δότριες έχουν ήδη τεκνοποιήσει και επιθυμούν να βοηθήσουν την λήπτρια. Ταυτόχρονα απαλλάσσονται από ένα όργανο που έχει τελέσει την αποστολή του. Οι δότριες είναι συνήθως συγγενείς, αλλά, σε πολλές περιπτώσεις, έχουν παρουσιαστεί εθελόντριες δότριες. Μεταμόσχευση από πτωματική δότρια πραγματοποιήθηκε στο 1/3 των περιστατικών. Άδεια, για τη δωρεά σε αυτές τις περιπτώσεις, δίδεται από τους συγγενείς.

Η εγκυμοσύνη παρακολουθείται από ομάδα εξειδικευμένων ιατρών, που ειδικεύονται σε περιπλοκές περιπτώσεις κύησης. Ο τοκετός επιτυγχάνεται με καισαρική τομή.

Το μόσχευμα (η μήτρα) είναι το μόνο μόσχευμα, που δεν προορίζεται να διατηρηθεί διά βίου. Αφαιρείται, όταν επιτευχθεί το ποθητό αποτέλεσμα, μετά το πέρας μιας ή δύο επιτυχών καισαρικών τομών. Σε όλες τις άλλες μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων, το μόσχευμα διατηρείται εφ’ όρου ζωής, αν δεν απορριφθεί.

Ανοσοθεραπεία χορηγείται μόνον, όσο χρειάζεται να διατηρηθεί το μόσχευμα, και κατόπιν διακόπτεται. Με αυτόν τον τρόπο ελαττώνονται οι πιθανότητες μακροχρόνιων επιπλοκών της ανοσοθεραπείας.

Η μεταμόσχευση μήτρας παραμένει να είναι μια ασυνήθης μεταμόσχευση. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί, παγκόσμια, 120 τέτοιες μεταμοσχεύσεις και είχαν σαν αποτέλεσμα να γεννηθούν μέχρι στιγμής 60 υγιή νεογνά, αριθμός που συνεχώς αυξάνεται.

Μετεγχειρητικές επιπλοκές ήταν ασυνήθεις και αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία.

Όλες οι ζώσες δότριες και οι λήπτριες έχουν αναρρώσει με ασφάλεια και ύστερα παραμένουν σε άριστη κατάσταση υγείας. Τα βρέφη ήταν υγιή και όλα έχουν δείξει φυσιολογική σωματική και πνευματική ανάπτυξη.

Στην Cleveland Clinic, όπου υπηρετώ, έχουμε πραγματοποιήσει 8 Μεταμοσχεύσεις Μήτρας από πτωματικές δότριες που είχαν σαν αποτέλεσμα, μέχρι στιγμής, 5 φυσιολογικά νεογνά.

Στην Ελλάδα γίνεται συστηματική προσπάθεια να πραγματοποιηθούν μεταμοσχεύσεις μήτρας από έμπειρους γυναικολόγους και μεταμοσχευτές χειρούργους, σε συνεργασία με έμπειρες ομάδες της αλλοδαπής.


Πηγή: Capital.gr