Ποια είναι η κατάλληλη διατροφή και ποια συμπληρώματα πρέπει να παίρνει η έγκυος σε περιπτώσεις διαβήτη κύησης; Ερευνητές ανέλυσαν τα στοιχεία μελετών για την αποτελεσματικότητα της ιατρικής διατροφικής θεραπείας στη διαχείριση του διαβήτη κύησης και συνόψισαν τα συμπεράσματά τους.

Τι είναι ο διαβήτης κύησης;

Διαβήτης κύησης είναι η αύξηση του σακχάρου του αίματος (γλυκόζης) που διαπιστώνεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μπορεί να αντιμετωπιστεί είτε με φαρμακευτική αγωγή είτε με την κατάλληλη δίαιτα. Τα επίπεδα του σακχάρου συνήθως επανέρχονται στο φυσιολογικό μετά τον τοκετό.

Μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε στάδιο της εγκυμοσύνης, αλλά είναι πιο συχνός στο δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο της κύησης.

Στην εγκυμοσύνη μιλάμε για διαβήτη κύησης όταν τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας υπερβαίνουν στη μία ώρα τα 92 mg/dL και στις δύο ώρες τα 153 mg/dL (μετά από καμπύλη σακχάρου).

Ερευνητές θέλησαν να διαπιστώσουν πως επηρεάζει τον διαβήτη κύησης η ιατρική διατροφική θεραπεία (διατροφική συμβουλευτική και συνταγογράφηση φαρμάκων, που παρέχονται στους ασθενείς με διαβήτη τύπου II).

Ο διαβήτης κύησης συχνά εμφανίζεται λόγω της μειωμένης λειτουργίας των βήτα κυττάρων, των παγκρεατικών κυττάρων που δεν μπορούν να εκκρίνουν επιπλέον ινσουλίνη για να καλυφθούν οι ανάγκες της εγκυμοσύνης, με συνέπεια να αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Η αντίσταση στην ινσουλίνη εμφανίζεται συχνά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς απαιτείται σταθερή παροχή γλυκόζης στο αναπτυσσόμενο έμβρυο για να έχει την ενέργεια που χρειάζεται.

Προς το τέλος της εγκυμοσύνης, η αντίσταση στην ινσουλίνη αυξάνεται τόσο που φθάνει στα επίπεδα των ανθρώπων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, μετά τον τοκετό, η ευαισθησία της μητέρας στην ινσουλίνη μπορεί είτε να επανέλθει στο φυσιολογικό είτε να συνεχίσει να είναι μειωμένη με ενδεχόμενο να έχει πλέον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Οι συνέπειες του διαβήτη κύησης για το μωρό και τη μητέρα

Ο διαβήτης κύησης μπορεί να έχει ως συνέπεια για το μωρό:

• εμβρυϊκή μακροσωμία (γέννηση μωρού με βάρος μεγαλύτερο από αυτό με το οποίο γεννιούνται το 90% των μωρών στην ίδια εβδομάδα κύησης, δηλαδή 4,5 κιλά και πάνω)

• θνησιγένεια

• μεταβολικά προβλήματα

Για τη μητέρα που εμφάνισε διαβήτη κύησης, μακροπρόθεσμα είναι αυξημένος ο κίνδυνος διαβήτη και καρδιαγγειακής νόσου.

Επίσης, ο διαβήτης κύησης παίζει ρόλο στο 87% των περιπτώσεων εμβρυϊκής υπεργλυκαιμίας και στο 16% διαβήτη κύησης του νεογνού (η γλυκόζη περνά ελεύθερα τον πλακούντα αλλά όχι και η ινσουλίνη της μητέρας, με συνέπεια το έμβρυο να αναγκάζεται να αυξήσει την δική του παραγωγή ινσουλίνης).

Τι είναι η ιατρική διατροφική θεραπεία;

Ιατρική διατροφική θεραπεία είναι η επίβλεψη της διατροφής από ειδικό για τη ρύθμιση του μεταβολισμού. Συχνά περιλαμβάνει τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά και έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικά στη διαχείριση χρόνιων παθήσεων.

Προτιμάται από τη φαρμακευτική θεραπεία για τον διαβήτη κύησης, καθώς:

• διατηρεί σε υγιή επίπεδα το σάκχαρο

• βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη

• μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών της κύησης

Η ιατρική διατροφική θεραπεία επίσης:

• προστατεύει το έμβρυο από το οξειδωτικό στρες

• προλαμβάνει τη μακροσωμία

• μειώνει τον κίνδυνο υπέρτασης της μητέρας μετά τον τοκετό

Διαβήτης κύησης και πρόσληψη θερμίδων

Οι γενικές συστάσεις για εγκυμονούσες με διαβήτη κύησης περιλαμβάνουν τα εξής:

• συνολική πρόσληψη 1.800 θερμίδων/ημέρα (μπορεί να αυξηθούν στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο, για να διατηρηθεί η φυσιολογική αύξηση βάρους και οι παράμετροι του μεταβολισμού)

• η συνολική πρόσληψη θερμίδων πρέπει να είναι 30-35 θερμίδες ανά κιλό ημερησίως

• δεν ενδείκνυται η κατανάλωση λιγότερων από 1500 θερμίδες την ημέρα, καθώς μπορεί να προκληθεί κέτωση (μεταβολική διαδικασία που συμβαίνει όταν το σώμα αρχίζει να καίει λίπος, επειδή δεν έχει αρκετούς υδατάνθρακες) καθώς και να επηρεαστεί η ανάπτυξη του εμβρύου.

Υδατάνθρακες και διαβήτης κύησης

Οι υδατάνθρακες θα πρέπει να είναι το 35-55% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης.

Οι δίαιτες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (μέτρηση του πόσο γρήγορα και σε ποιο βαθμό ένα τρόφιμο που περιέχει υδατάνθρακες αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου) συσχετίζονται με:

• καλύτερο έλεγχο της γλυκόζης στο αίμα

• ελεγχόμενη αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

• βελτιωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη

Απαιτείται όμως περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητά τους ως παρέμβαση για τον διαβήτη κύησης.

Πρωτεΐνες και διαβήτης κύησης

Μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην ευαισθησία στην ινσουλίνη και να αυξήσει τον κίνδυνο διαβήτη κύησης. Η φυτική πρωτεΐνη είναι προτιμότερη από τη ζωική για τη μείωση του κινδύνου.

Λιπαρά και διαβήτης κύησης

Υπό κανονικές συνθήκες, τα λίπη πρέπει να αποτελούν το 30-40% της συνολικής ενέργειας. Δεδομένου ότι η πρόσληψη υδατανθράκων είναι περιορισμένη στον διαβήτη κύησης, η πρόσληψη λίπους συχνά αυξάνεται και μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση παχυσαρκίας. Μελέτες έχουν διαπιστώσει υψηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων σε γυναίκες με διαβήτη κύησης. Ωστόσο, τα φυτικά λίπη μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κύησης όταν υποκαθιστούν τους υδατάνθρακες.

Βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία

Το φολικό οξύ και η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητα και η έλλειψή τους σχετίζεται με ορισμένους τύπους αναιμίας, βλάβες του DNA και ανώμαλη νευροανάπτυξη του εμβρύου.

Στην εγκυμοσύνη, το φολικό οξύ και η Β12 πρέπει να λαμβάνονται ταυτόχρονα. Υψηλά επίπεδα φολικού οξέος χωρίς επάρκεια Β12 μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διαβήτη κύησης.

Η βιταμίνη D είναι ζωτικής σημασίας για μια καλή εγκυμοσύνη και για την ανάπτυξη των οστών και του εγκεφάλου του εμβρύου. Η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D έχει επίσης αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κύησης.

Το ιώδιο είναι σημαντικό στην παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, και ο ρόλος του είναι ουσιαστικός για μία υγιή εγκυμοσύνη. Τόσο τα υψηλά όσο και τα χαμηλά επίπεδα ιωδίου μπορεί να βλάψουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς και να αυξήσουν τον κίνδυνο διαβήτη κύησης.

Συμπέρασμα

Υπάρχουν διαφορετικά προγράμματα διατροφής που μπορεί να συστήσει ειδικός για τη διαχείριση του διαβήτη κύησης, τα οποία πρέπει να συνδυάζονται με άσκηση. Δεν υπάρχουν σαφείς κατευθυντήριες οδηγίες για συγκεκριμένα προϊόντα διατροφής που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διαχείριση του διαβήτη κύησης και χρειάζεται να γίνουν περισσότερες μελέτες για την ανάπτυξη εξατομικευμένων πρωτοκόλλων για τη διαχείρισή του.

Το κείμενο επιμελήθηκε ο Ιάκωβος Σούσης Msc, FRCOG, Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής.


Πηγή: Capital.gr