Της Σοφίας Κωστάρα

Οι έρευνες δείχνουν πως περίπου το 13% των λεχώνων δεν έχουν καλή διάθεση στη διάρκεια του πρώτου χρόνου μετά τον τοκετό. Το 50% από αυτές πληρούν τα κριτήρια της επιλόχειας κατάθλιψης. Μπορεί να συμβεί και στους μπαμπάδες; Ναι, μπορεί.

Πρόσφατη μελέτη (American Medical Association) δείχνει ότι η πατρική επιλόχειος κατάθλιψη υπάρχει και αφορά έναν στους δέκα μπαμπάδες. Μάλιστα, έως και το 18% αναπτύσσει μια κλινικά σημαντική αγχώδη διαταραχή, όπως γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και διαταραχή μετατραυματικού στρες κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό.

Μια δεύτερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε και δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό "Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology" μάς ενημερώνει πως η επιλόχειος κατάθλιψη "προτιμά" τους νεότερους ηλικιακά μπαμπάδες, αφού όσοι είναι κάτω των 30 ετών έχουν 40% περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν συμπτώματα κατάθλιψης.

Τονίζουν δε οι ερευνητές ότι όσοι βιώνουν μια τέτοια κατάσταση, θα πρέπει να απευθύνονται σε ειδικούς ψυχολόγους, οι οποίοι θα αξιολογούν τη σοβαρότητα της περίπτωσης και θα τους παρέχουν τις κατάλληλες συμβουλές. Ο επικεφαλής της έρευνας, Dr. Jan Nicholson, διευκρινίζει ότι τα τελευταία χρόνια που οι άντρες αναλαμβάνουν πιο ενεργό ρόλο στην οικογένεια ως γονείς, τα φαινόμενα ψυχολογικών προβλημάτων είναι πολύ πιο συχνά.

"Όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται ότι οι πατεράδες μπορούν να στηρίξουν σημαντικά τις γυναίκες με παιδιά. Οι ενδείξεις της έρευνας, ωστόσο, αποδεικνύουν πως και οι άντρες είναι επιρρεπείς στην κατάθλιψη, γιατί έχουν πλέον και εκείνοι να αντιμετωπίσουν την έλλειψη ύπνου και τις αμέτρητες υποχρεώσεις. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται το πρόβλημά τους όσο το δυνατόν νωρίτερα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί και πιο εύκολα", αναφέρει χαρακτηριστικά.
Τα συμπτώματα
Οι άνδρες με επιλόχειο κατάθλιψη – σε αντίθεση με τις γυναίκες που χαρακτηρίζονται από συναισθήματα λύπης και απελπισίας- εμφανίζονται περισσότερο επιθετικοί, έχουν συχνά ξεσπάσματα θυμού, αυξημένες συγκρούσεις με τη σύντροφο, μειωμένες σεξουαλικές σχέσεις, αλλαγές στον ύπνο και την όρεξη. Επίσης εμφανίζουν αναποφασιστικότητα, ευερεθιστότητα αυτοκριτική διάθεση κ.λπ. Κοινό στοιχείο και στα δύο φύλα είναι η αποφυγή της επαφής με το παιδί.

Η επιλόχειος κατάθλιψη στους άνδρες μπορεί να εμφανιστεί από τρεις έως έξι μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού. Η αλλαγή του τρόπου ζωής, οι νέες ευθύνες, η έλλειψη ύπνου και η στροφή του ενδιαφέροντος της συντρόφου προς το βρέφος είναι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν αρνητικά. Το σπουδαιότερο όμως ρόλο παίζει η παράλληλη παρουσία της ίδιας διαταραχής στη μητέρα, πράγμα που συνεπάγεται ασφαλώς και την αδυναμία της να υποστηρίξει τον σύντροφο.
Η επίδραση στο βρέφος
Έχει παρατηρηθεί ότι η επιλόχεια κατάθλιψη στους άνδρες συσχετίζεται με τη μετέπειτα ανάπτυξη ψυχοπαθολογίας στο παιδί, όπως οι συναισθηματικές διαταραχές (άγχος, κατάθλιψη), διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, καθυστερημένη γλωσσική ανάπτυξη, και ιδιαίτερα προβλήματα συμπεριφοράς (επιθετική ή αντικοινωνική συμπεριφορά), κάτι που πιθανά να υποδηλώνει τον ενδεχόμενα καταλυτικό ρόλο του πατέρα στην κοινωνικοποίηση του παιδιού.
Εάν λοιπόν ένας άντρας δεν λάβει έγκαιρα την κατάλληλη αγωγή για την επιλόχειο κατάθλιψη που έχει εμφανίσει, ενδεχομένως θα υπάρξουν βλαβερές και μακροχρόνιες συνέπειες στον εαυτό του, το γάμο του, την καριέρα και το παιδί του
Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς
Ένας από τους καλύτερους προγνωστικούς παράγοντες για το αν θα εμφανίσει ένας άντρας κατάθλιψη μετά τη γέννηση του παιδιού του είναι αν η σύζυγός του έχει κατάθλιψη. Οι μισοί άντρες των οποίων η σύζυγος έχει εμφανίσει κατάθλιψη εμφανίζουν και οι ίδιοι, λέει ο Δρ Δημήτρης Μπιλάλης, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος – Λαπαροσκόπος Χειρουργός.

Επιρρεπείς είναι και οι νεότεροι σε ηλικία άνδρες. Παράγοντες που μπορεί να επιδράσουν αρνητικά ιδιαίτερα τους νεαρούς μπαμπάδες-εκτός της κατάθλιψης της συντρόφου- είναι
– το φτωχό υποστηρικτικό περιβάλλον
– στρεσογόνα γεγονότα ζωής που μπορεί να συνυπάρχουν
– η απροσχεδίαστη εγκυμοσύνη
– το γονεϊκό άγχος
– κοινωνικές- οικονομικές δυσκολίες, κ.λπ.
Υπάρχουν τρόποι πρόληψης;
Είτε υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσει κάποιος υποψήφιος πατέρας επιλόχειο κατάθλιψη, είτε όχι, καλό είναι να προετοιμάζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Όταν όμως υφίστανται και οι παράγοντες κινδύνου που προαναφέραμε, τότε είναι ανάγκη να προετοιμαστεί με τη βοήθεια κάποιου ειδικού και συχνά με τη συμμετοχή του σε κάποια ομάδα με την αντίστοιχη θεματολογία ώστε να ανταποκριθεί κατάλληλα στο νέο απαιτητικό ρόλο του πατέρα αλλά και στις νέες αυξημένες ανάγκες του ρόλου του συντρόφου.

Σημαντική μπορεί να είναι επίσης η συμβολή του περιβάλλοντος, φιλικού και συγγενικού, που μπορεί να μοιραστεί με τον μέλλοντα πατέρα εμπειρίες και ανησυχίες αλλά και ο επαναπροσδιορισμός και ισχυροποίηση της σχέσης με τη σύντροφο, ώστε μαζί να προσαρμοστούν στο νέο τους ρόλο.
Εάν πιστεύετε πως έχετε επιλόχειο κατάθλιψη
Μιλήστε και μοιραστείτε τα συναισθήματα και τις σκέψεις σας: Έχει σημασία να εκφράσετε το πώς αισθάνεστε σε άτομα που εμπιστεύεστε. Αντιθέτως είναι καταστρεπτικό να κλείνεστε στον εαυτό σας και σε καμία περίπτωση δεν είναι ένδειξη "δύναμης" και "αντρισμού". Το να εκφραζόμαστε σε κάποιον που μας κατανοεί σημαίνει ότι δεν φοβόμαστε να επικοινωνήσουμε (βασικό συστατικό επιτυχίας στη ζωή), τονίζει ο Δρ Δημήτρης Μπιλάλης.

Δείτε το αλλιώς: Η κατάθλιψη είναι μια συναισθηματική κατάσταση η οποία "ταΐζεται" από αρνητικές σκέψεις. Αξίζει να αρχίσετε να επιδιώκεται να αμφισβητήσετε την ορθότητα αυτών των σκέψεων, αντικαθιστώντας τις με πιο βοηθητικές και πρακτικές εναλλακτικές. Για παράδειγμα, το "συνεχώς κάνω λάθη, θα είμαι ένας αποτυχημένος" μπορεί να αντικατασταθεί με το "μπορώ να μάθω από τα λάθη μου και να γίνω καλύτερος".

Φροντίστε τον εαυτό σας: Που ουσιαστικά σημαίνει ότι δεν τον τιμωρείτε-και μάλιστα άσκοπα. Άρα προσέχετε τη διατροφή και τον ύπνο σας. Καλό είναι λοιπόν να αποφεύγετε τα πολλά λιπαρά, τα γλυκά, το γρήγορο φαγητό και την κατάχρηση καπνού και αλκοόλ και να προσπαθήσετε να κοιμάστε τουλάχιστον 7-8 ώρες κάθε βράδυ.

Ασκηθείτε: Οι αντικαταθλιπτικές ιδιότητες της άσκησης είναι γνωστές και επιστημονικά αποδεδειγμένες από έρευνες. Η σωματική δραστηριότητα –ακόμα και το καθημερινό περπάτημα μισής ώρας- εξισορροπεί την σεροτονίνη(τα χαμηλά επίπεδα της εμπλέκονται στην εμφάνιση κατάθλιψης) και ενισχύει τις ενδορφίνες (ορμόνες της χαράς).

Τέλος, είναι πολύ σημαντικό, αν δείτε πως δεν τα καταφέρνετε μόνοι σας, να μη διστάσετε να ζητήσετε τη συμβουλή ειδικού. Με σεβασμό και εξατομίκευση ανάλογα με τα δεδομένα σας, μπορεί να σας βοηθήσει να βάλετε σε τάξη και αρμονία τις σκέψεις και συναισθήματα σας και να σας συμβουλεύσει με πρακτικές συμβουλές και λύσεις.


Πηγή: Capital.gr