Εμβόλιο COVID-19 και εγκυμοσύνη: Τα νέα δεδομένα




Γράφει ο Ιάκωβος Σούσης Msc, FRCOG, Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής

Μια νέα μελέτη έρχεται να ενισχύσει τα στοιχεία που δείχνουν ότι τα εμβόλια για την COVID-19 είναι ασφαλή και προστατεύουν τις εγκυμονούσες από τον κορονοϊό.

Σύμφωνα με τα αρχικά αποτελέσματα νέας μελέτης, τα εμβόλια της Moderna και της Pfizer προκαλούν ισχυρή ανοσολογική αντίδραση σε εγκύους και θηλάζουσες.

Τα προκαταρκτικά δεδομένα δείχνουν ότι τα εμβόλια είναι εξίσου ασφαλή σε όλες τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και ότι πιθανότατα προσφέρουν τουλάχιστον κάποια προστασία στα έμβρυα μέσω του πλακούντα και στα νεογνά μέσω του μητρικού γάλακτος.

Η μελέτη δεν έχει αξιολογηθεί ακόμα από την επιστημονική κοινότητα.

Στη μελέτη συμμετείχαν 131 εμβολιασμένες γυναίκες: 84 έγκυοι, 31 θηλάζουσες και 16 γυναίκες που δεν ήταν έγκυοι. Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης δείγματα αίματος 37 γυναικών που ασθένησαν με COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Αυτά είναι προκαταρκτικά στοιχεία, αλλά από τα αποτελέσματα φαίνεται ότι τα εμβόλια λειτουργούν καλά σε εγκύους και θηλάζουσες, όπως και στις γυναίκες που δεν έχουν μείνει έγκυοι και ακόμα καλύτερα από τις περιπτώσεις φυσικής ανοσίας (ανοσίας που αποκτήθηκε όταν η γυναίκα κόλλησε κορωνοϊό).

Αυτά τα αποτελέσματα συμφωνούν με τα δεδομένα που παρουσιάζονται σε άλλες προκαταρκτικές μελέτες, καθώς και σε πρόσφατη έκθεση των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), που παρακολουθούν τις παρενέργειες που σχετίζονται με το εμβόλιο μέσω μίας εφαρμογής smartphone που ονομάζεται v-safe και διαθέτει συγκεκριμένο μητρώο για εγκύους.

Γιατί μελέτησαν μόνο τα εμβόλια της Moderna και Pfizer
Στη νέα έρευνα εξετάστηκε η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα μόνο των εμβολίων Moderna και Pfizer επειδή εκείνα ήταν τα μόνα που είχαν εγκριθεί για επείγουσα χρήση όταν έγινε η μελέτη. Και τα δύο εμβόλια περιέχουν mRNA, έναν τύπο γενετικού υλικού που κωδικοποιεί οδηγίες για τα κύτταρα ώστε να παράγουν πρωτεϊνες.

Μόλις μπει στον οργανισμό το mRNA δίνει εντολή στα κύτταρα να δημιουργήσουν ακίδες πρωτεΐνης, μια δομή που εξέχει από τον κοροναϊό. Το ανοσοποιητικό σύστημα μαθαίνει να αναγνωρίζει την ακίδα και να καταστρέφει τον προσκολλημένο ιό. Στη συνέχεια, το mRNAγρήγορα αποσυντίθεται και παραμένει στον οργανισμό το πολύ για μερικές ημέρες, σύμφωνα με το Horizon, το ερευνητικό περιοδικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Δεν χρησιμοποιούν όλα τα εμβόλια COVID-19 mRNA. Για παράδειγμα, το Johnson & Johnson περιέχει έναν τροποποιημένο κοινό ιό κρυολογήματος. Μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να αξιολογήσουν και τα εμβόλια χωρίς mRNA σε εγκύους.

"Παρατηρήθηκαν εντυπωσιακά υψηλότερα επίπεδα αντισωμάτων SARS-CoV-2 σε όλες τις εμβολιασμένες γυναίκες σε σύγκριση με τις εγκύους που είχαν κολλήσει κορωνοϊό”, αναφέρουν οι ερευνητές.

Αντισώματα στον ομφάλιο λώρο και το μητρικό γάλα
Από τις εγκύους, 13 γέννησαν κατά τη διάρκεια της μελέτης και οι ερευνητές ανέλυσαν το αίμα του ομφάλιου λώρου σε 10 από αυτές. Όλα τα δείγματα ομφάλιου λώρου περιείχαν αντισώματα που δημιουργήθηκαν από το εμβόλιο, υποδηλώνοντας ότι η ανοσολογική προστασία έναντι του SARS-CoV-2 είχε περάσει από τις μητέρες στα βρέφη τους.

Όλα τα δείγματα μητρικού γάλακτος που συλλέχθηκαν μετά τον εμβολιασμό ήταν επίσης θετικά για αντισώματα. Μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου, ένας τύπος αντισώματος που ονομάζεται ανοσοσφαιρίνη G ή IgG, αυξήθηκε σημαντικά μέσα στο γάλα.

Προς το παρόν πάντως είναι άγνωστο πόση προστασία προσφέρουν αυτά τα αντισώματα στα νεογέννητα ή πόσο καιρό θα διαρκέσει αυτή η προστασία.

Όλες οι γυναίκες στη μελέτη παρουσίασαν παρόμοιους τύπους παρενεργειών, όπως πονοκέφαλο, πόνο και εξανθήματα στο σημείο της ένεσης.

Κάποιες γυναίκες παρουσίασαν πυρετό και ρίγη (στην ομάδα των εγκύων, η μία στις τρεις είχε αυτές τις παρενέργειες) συνήθως μετά τη δεύτερη δόση εμβολίου.

Εάν οι εμβολιασμένες έγκυοι ανεβάσουν πυρετό, πρέπει να μειωθεί η θερμοκρασία με παρακεταμόλη.

Σε επόμενες μελέτες θα πρέπει να διερευνηθούν πιθανοί κίνδυνοι για το έμβρυο. Θεωρητικά, θα μπορούσε να είναι ανησυχητικό εάν το mRNA του εμβολίου έφθανε στον πλακούντα και προκαλούσε φλεγμονή, ενώ θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει ανοσολογική αντίδραση εάνφθάσει στο έμβρυο μέσω του πλακούντα. Επειδή, όμως, το mRNA αποσυντίθεται τόσο γρήγορα, είναι απίθανο ενδεχόμενο να φθάσει σε σημαντική ποσότητα.

Υπάρχει επίσης ένα ερώτημα εάν το mRNA θα μπορούσε να περάσει στο μητρικό γάλα. Σε μία μικρή μελέτη των ίδιων ερευνητών ανέλυσαν τις περιπτώσεις έξι εμβολιασμένωνγυναικών και δεν βρήκαν mRNA στο μητρικό γάλα.

Σύμφωνα με το CDC, οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται στο application v-safe δείχνουν ότι από τις 30.000 εγκύους που είχαν κάνει είτε το εμβόλιο Moderna είτε το Pfizer, 275 έχουν γεννήσει και τα ποσοστά επιπλοκών, όπως η αποβολή, η θνησιγένεια και ηπροεκλαμψία, δεν ήταν υψηλότερα από αυτά που παρατηρούνται στον γενικό πληθυσμό.

Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG) η εγκυμοσύνη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο να νοσήσει σοβαρά μία γυναίκα με COVID-19, να εισαχθεί στην εντατική ή ακόμα και να χάσει τη ζωή της.

"Δεδομένων όσων γνωρίζουμε μέχρι στιγμής, οι έγκυοι που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό πρέπει να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο να εμβολιαστούν”, δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης. Στις ομάδες αυτές ανήκουν οι έγκυοι που εργάζονται στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, αλλά και οι εκπαιδευτικοί.

Εάν μία έγκυος μπορεί να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο έκθεσης στην COVID-19 τηρώντας ευλαβικά τη φυσική απόσταση, θα μπορούσε να επιλέξει να περιμένει να κάνει το εμβόλιο όταν θα υπάρχουν περισσότερα δεδομένα τόσο για την προστασία της εγκύου, αλλά και σε ποιο στάδιο της εγκυμοσύνης είναι καλύτερο να κάνει το εμβόλιο ώστε να υπάρξει η μέγιστη δυνατή προστασία για το νεογέννητο.


Πηγή: Capital.gr