Γράφει ο Εμμανουήλ Μπριλάκης | Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Αθλητίατρος
Αναπληρωτής Διευθυντής - Γ’ Ορθοπαιδική Κλινική Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ
Επιστημονικός συνεργάτης περιοδικού Shape, www.BrilakisOrthopaedics.gr

Η ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι μία σύγχρονη χειρουργική επέμβαση με την οποία επιτυγχάνεται η "δημιουργία" μιας νέας και ισχυρής άρθρωσης, σε αντικατάσταση του φθαρμένου αρθριτικού γόνατος. Πρόκειται για μία επέμβαση η οποία αποτελεί μία από τις πιο αποτελεσματικές στην ορθοπαιδική γιατί αντιμετωπίζει την αναπηρία που προκαλεί η προχωρημένη αρθρίτιδα και ανακουφίζει από τα συμπτώματα που αυτή προκαλεί.

Με την ολική αρθροπλαστική γόνατος αντικαθίστανται οι κατεστραμμένες επιφάνειες της άρθρωσης με ειδικά εμφυτεύματα, εξασφαλίζοντας την επαναφορά της λειτουργικότητας του γόνατος. Τα εμφυτεύματα αποτελούνται από κράμα μετάλλων, υλικό απόλυτα συμβατό με τον ανθρώπινο οργανισμό και ιδιαίτερα ανθεκτικό. Η αντικατάσταση πραγματοποιείται στο ανώτερο τμήμα της κνήμης και στο κατώτερο τμήμα του μηριαίου οστού, ενώ ορισμένες φορές μπορεί να περιλαμβάνει και την οπίσθια επιφάνεια της επιγονατίδας. Για την προστασία των μεταλλικών ενθεμάτων από την φθορά της τριβής τους, ανάμεσά τους τοποθετείται ένα τμήμα από ισχυρό πλαστικό που ονομάζεται πολυαιθυλένιο. Με αυτόν τον τρόπο, η νέα άρθρωση θωρακίζεται για να αντέχει στην πάροδο του χρόνου.

Η ολική αρθροπλαστική στο γόνατο τα τελευταία χρόνια γίνεται με ελάχιστα επεμβατική τεχνική (MIS). Η τεχνική αυτή βοηθά στην σωστή και ακριβή τοποθέτηση των υλικών με απόλυτη ασφάλεια, ελαχιστοποιώντας στο μέγιστο βαθμό τον τραυματισμό των γειτονικών φυσιολογικών ιστών. Η ολική αρθροπλαστική γόνατος θεωρείται μία από τις πιο πρωτοποριακές και ευεργετικές χειρουργικές επεμβάσεις του 20ου αιώνα, λόγω των άμεσων αποτελεσμάτων της όσον αφορά στην ανακούφιση από τον πόνο και την ανάκτηση της χαμένης κινητικότητας της άρθρωσης.
Πότε έχει ένδειξη η ολική αρθροπλαστική γόνατος;
Η ολική αρθροπλαστική γόνατος έχει ένδειξη όταν ο πόνος και η δυσκαμψία στο γόνατο περιορίζουν την λειτουργικότητα του ασθενούς και τον καθιστούν ανίκανο να έχει την επιθυμητή, γι' αυτόν, δραστηριότητα, επηρεάζοντας την καθημερινότητα του ασθενούς.

Οι κύριες παθήσεις όπου η ολική αρθροπλαστική γόνατος αποτελεί θεραπεία εκλογής είναι οι εξής:


Οστεοαρθρίτιδα: Συνήθως εμφανίζεται σε ηλικία άνω των 60 ετών και αποτελεί την πιο συχνή μορφή αρθρίτιδας, η οποία δημιουργεί βλάβες στα γόνατα. Είναι νόσημα εκφυλιστικής φύσεως. Αυτό σημαίνει ότι ο αρθρικός χόνδρος παρουσιάζει προοδευτική φθορά με την πάροδο του χρόνου και προκαλεί πόνο και δυσκαμψία.

Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Πρόκειται για αυτοάνοσο νόσημα το οποίο προσβάλλει συγχρόνως διαφορετικές αρθρώσεις. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι ότι εμφανίζεται και στις δύο πλευρές των αρθρώσεων στο σώμα. Τα συμπτώματα της πάθησης περιλαμβάνουν φλεγμονή και οίδημα στον αρθρικό υμένα, με αποτέλεσμα οξύ πόνο και δυσκολία στις κινήσεις του γόνατος.

Μετατραυματική αρθρίτιδα: Η μετατραυματική αρθρίτιδα προκύπτει κάποια χρόνια μετά από κάποιον αθλητικό τραυματισμό στο γόνατο, βίαιη πτώση, τροχαία ατυχήματα, κατάγματα, κ.α., τα οποία οδηγούν σε φθορά των αρθρικών επιφανειών του γόνατος.
Ολική αρθροπλαστική γόνατος – Διαδικασία επέμβασης
Η ολική αρθροπλαστική στο γόνατο πραγματοποιείται με επισκληρίδια, περιοχική αναισθησία. Ο ασθενής μπορεί να έχει πλήρη αντίληψη ή να λάβει μέθη, εφόσον το επιθυμεί. Εναλλακτικά η επέμβαση μπορεί να γίνει με γενική αναισθησία, αν και αυτός ο τρόπος εφαρμόζεται όλο και λιγότερο και μόνο κατά περίπτωση. Η επέμβαση διαρκεί 90 λεπτά περίπου και ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για 3 ημέρες. Αν και κινητοποιείται από την μέρα του χειρουργείου, το παραπάνω διάστημα είναι το ελάχιστο ασφαλές για να αποφεύγονται οι επαναεισαγωγές στο νοσοκομείο. Η εφαρμογή επιμελούς ψηφιακού προεγχειρητικού ελέγχου, μοντέρνων αναισθησιολογικών μεθόδων και ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών περιορίζει στο ελάχιστο τα ποσοστά σφαλμάτων και επιπλοκών και μειώνει τη μετεγχειρητική ταλαιπωρία του ασθενούς.

Μια επιτυχημένη επέμβαση ακολουθείται από ένα πρόγραμμα αποκατάστασης με κινησιοθεραπεία και αυτό εξασφαλίζει ταχύτερους ρυθμούς ανάρρωσης και γρηγορότερη επάνοδο στις καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες. Η παγοθεραπεία, τα παυσίπονα και χρήση υποστηριγμάτων βάδισης είναι οι σύμμαχοι του ασθενούς τις πρώτες ημέρες της αποθεραπείας. Η ηλικία και η γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς είναι επιπλέον παράγοντες που καθορίζουν τη μετεγχειρητική πορεία της αρθροπλαστικής.
Συμπεράσματα
Η ολική αρθροπλαστική είναι μια επέμβαση που μπορεί να αναστρέψει την αναπηρία κάποιου ασθενούς που πάσχει από οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Οι σύγχρονες τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας, βέλτιστης αναισθησιολογικής προετοιμασίας, ψηφιακού προεγχειρητικού σχεδιασμού, χρήσης εξατομικευμένων εργαλείων και υλικών έχουν κάνει την ολική αρθροπλαστική μια επέμβαση καλύτερα ανεκτή από τον ασθενή σε σχέση με το παρελθόν. Οι μικρότερες τομές, εκτός από το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, προσφέρουν μικρότερο τραυματισμό στους γειτονικούς ιστούς, μειωμένη αιμορραγία, λιγότερο πόνο μετεγχειρητικά, γρηγορότερη κινητοποίηση, μικρότερη νοσηλεία και τελικά ταχύτερη αποκατάσταση και γρηγορότερη επάνοδο στη φυσιολογική δραστηριότητα χωρίς πόνο.

Πηγή: Capital.gr