Από την Ελένη Δασκαλάκη

H υπέρταση είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου και δυστυχώς αποτελεί μια από τις συχνότερες νόσους από την οποία πάσχει το 30-45% του γενικού πληθυσμού παγκοσμίως. Τα τελευταία χρόνια, οι επιστημονικές εταιρείες συστήνουν όλο και χαμηλότερα "νούμερα" για την υγιή συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση, αναγνωρίζοντας την αρνητική επίδρασή της στην υγεία.

Σύμφωνα με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, ιδανική αρτηριακή πίεση σε υγιείς ενήλικες είναι κάτω από 120 mm/Hg για την συστολική και κάτω από 80 mm/Hg για τη διαστολική. Οποιαδήποτε τιμή αρτηριακής πίεσης άνω του 140 mm/Hg για τη συστολική και άνω του 90 mm/Hg για τη διαστολική θεωρείται υπέρταση. Ειδικότερα, άτομα με τιμές αρτηριακής πίεσης μεταξύ 120-139 mm/Hg για την συστολική ή/και 85-89 mm/Hg για τη διαστολική θεωρούνται ότι έχουν οριακή υπέρταση (προ-υπέρταση) κι έχουν ανάγκη τακτικής παρακολούθησης της αρτηριακής τους πίεσης και άμεσης αλλαγής τρόπου ζωής. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αρτηριακή πίεση δεν παραμένει σταθερή όλο το 24ωρο, γι’ αυτό η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης πρέπει να βασίζεται σε πολλαπλές μετρήσεις.
Ανήκει η υπέρταση στου παράγοντες κινδύνου για τη λοίμωξη COVID-19;
Επιπλέον του καθοριστικού ρόλου της υπέρτασης στην εκδήλωση καρδιαγγειακών νοσημάτων, η πανδημία από τον ιό COVID-19 έφερε στο προσκήνιο μία νέα πιθανή συσχέτιση μεταξύ της αρτηριακής υπέρτασης και της λοίμωξης από τον ιό COVID-19. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ευστάθιος Μανιός, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος έκαναν μια ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας και κατέληξαν σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Επιδημιολογικές μελέτες από την Κίνα έδειξαν ότι η αρτηριακή υπέρταση αποτελούσε την πιο συχνή συν-νοσηρότητα (30-50%) σε ασθενείς που νόσησαν βαριά ή έχασαν τη ζωή τους από λοίμωξη COVID-19, ακολουθούμενη από άλλα νοσήματα όπως σακχαρώδης διαβήτης και στεφανιαία νόσος. Ωστόσο, πρέπει να αναφερθεί ότι στις μελέτες αυτές συμμετείχαν πολλοί ασθενείς ηλικίας άνω των 60 ετών και είναι γνωστό ότι η αρτηριακή υπέρταση είναι πολύ συχνότερη σε άτομα αυτής της ηλικίας. Επομένως, η συσχέτιση μεταξύ αρτηριακής υπέρτασης και COVID-19 πιθανά οφείλεται σε παράγοντες όπως η μεγαλύτερη ηλικία και η ύπαρξη και υποκείμενων νοσημάτων στους πάσχοντες από COVID-19, παρά σε αυτή καθ’ αυτή την επιρρέπεια των υπερτασικών ως προς την μόλυνση και την κακή έκβαση από τη λοίμωξη.

Ένας επιπλέον λόγος που η παρουσία αρτηριακής υπέρτασης θεωρήθηκε ως ένας πιθανός επιβαρυντικός παράγοντας για ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 αφορά και δεδομένα που προέρχονται από μελέτες κατά την περίοδο της επιδημίας του σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (SARS), το 2005. Τότε οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο κορονοϊός που προκαλεί το SARS, ο οποίος είναι συγγενικός του ιού SARS-CoV-2 που προκαλεί την νόσο COVID-19, χρησιμοποιεί το ένζυμο ACE2 που βρίσκεται στις κυτταρικές μεμβράνες (στην επιφάνεια δηλαδή) κυψελιδικών κυττάρων του πνεύμονα, για να εισέλθει μέσα στα κύτταρα και ότι ο SARS επίσης ελάττωσε τα επίπεδα του ενζύμου αυτού.

Το ένζυμο αυτό (ACE2) υπάρχει σε πολλούς διαφορετικούς ιστούς στο σώμα και φαίνεται να έχει προστατευτικό ρόλο, βελτιώνοντας τα συμπτώματα οξείας πνευμονικής βλάβης που προκύπτουν σε ιογενείς λοιμώξεις. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο ιός SARS-CoV-2 χρησιμοποιεί και αυτός το ένζυμο ACE2 ούτως ώστε να εισέλθει μέσα στα κύτταρα του πνεύμονα αλλά και πιθανώς των άλλων ιστών που τον εκφράζουν (όπως πχ. καρδιά, γαστρεντερικό σύστημα και νεφρός). Όταν ο ιός εισέλθει μέσα στα κύτταρα πολλαπλασιάζεται, καταστρέφοντας τα κύτταρα και ενεργοποιώντας τους μηχανισμούς της φλεγμονής.

Έτσι, διατυπώθηκε η άποψη ότι φάρμακα για την αρτηριακή υπέρταση που αποτελούν την βάση της σύγχρονης αντιϋπερτασικής αγωγής σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης, ίσως αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της λοίμωξης ή σοβαρών επιπλοκών. Οι πρόσφατες ανησυχίες σχετικά με την χρήση αυτών των φαρμάκων προέκυψαν από εργασίες που έδειχναν ότι η ενδοφλέβια έγχυση και των δύο τύπων αντιυπερτασικών, οδηγεί σε αύξηση της ποσότητας του ενζύμου ACE στον πνεύμονα και την καρδιά. Με βάση αυτά τα δεδομένα, υπήρξε η θεωρητική ανησυχία ότι ίσως αυξάνεται η πιθανότητα οι ασθενείς που λαμβάνουν κάποιο από αυτούς τους τύπους φαρμάκων να εμφανίσουν την λοίμωξη ή να παρουσιάσουν πιο σοβαρές επιπλοκές από COVID-19. Ωστόσο, η θεωρία αυτή δεν υποστηρίζεται από πειστικά επιστημονικά δεδομένα. Αντίθετα, μελέτες σε ζωικά μοντέλα έχουν δείξει ότι ενδεχομένως η αυξημένη συγκέντρωση του ενζύμου ACE-2 στον πνεύμονα να έχει προστατευτική δράση.
Οι θέσεις της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης
Λαμβάνοντας υπόψη την ανησυχία και ανασφάλεια που προκαλούν τα δημοσιεύματα για τη σχέση αρτηριακής υπέρτασης και COVID-19 σε ιατρούς και ασθενείς, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υπέρτασης δημοσίευσε τη επίσημη θέση της:
1. Δεν υπάρχει καθαρή απόδειξη ότι η υπέρταση αυτή καθ’ εαυτή σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης από COVID-19. Επομένως, οι ασθενείς με αρτηριακή υπέρταση θα πρέπει να εφαρμόζουν τις ίδιες προφυλάξεις με άτομα της ίδιας ηλικίας και του ίδιου προφίλ συν-νοσηροτήτων.
2. Σε υπερτασικούς ασθενείς αυξημένου κινδύνου για λοίμωξη από COVID-19 ή με λοίμωξη από COVID-19, η θεραπεία με αΜΕΑ ή ΑΥΑ πρέπει να συνεχίζεται σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υπέρτασης (2018).
3. Τα υπάρχοντα διαθέσιμα δεδομένα δεν υποστηρίζουν διαφορετική χρήση των αΜΕΑ ή ΑΥΑ σε ασθενείς με λοίμωξη από COVID-19.
4. Σε ασθενείς με λοίμωξη από COVID-19 και σοβαρή συμπτωματολογία, σήψη ή αιμοδυναμική αστάθεια η χορήγηση αΜΕΑ ή ΑΥΑ ή άλλων αντιϋπερτασικών φαρμάκων πρέπει να εξατομικεύεται.
5. Περαιτέρω έρευνα για την επίδραση της υπέρτασης αλλά και των αντιϋπερτασικών φαρμάκων στη κλινική πορεία των ασθενών με COVID-19 είναι αναγκαία.
Πώς θα "ρίξετε" την πίεση φυσικά
Ο κορονοϊός ίσως ήρθε για να μείνει, όπως τονίζουν οι ειδικοί. Και παρότι η υπέρταση δεν φαίνεται να είναι ακόμη παράγοντας κινδύνου για να νοσήσει κάποιος πιο σοβαρά, είναι γνωστή η αρνητική της επίδραση στην υγεία της καρδιάς. Οι παρακάτω, basic και εύκολες στην εφαρμογή, συμβουλές μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρείτε την πίεσή σας στα φυσιολογικά όρια και με λίγη προσπάθεια να τη μειώσετε.

• Αποφεύγετε το επιπλέον αλάτι στο μαγείρεμα ή στο πιάτο. Αντικαταστήστε το με λεμόνι, ξύδι και μπαχαρικά που θα αναδείξουν τη γεύση του φαγητού σας.

• Τα προμαγειρεμένα φαγητά, οι κονσέρβες, το τουρσί και τα σφολιατοειδή περιέχουν μεγάλη ποσότητα αλατιού καθώς και κορεσμένα λιπαρά (διπλός ο κίνδυνος για την καρδιά σας!). Μειώστε όσο το δυνατό την κατανάλωσή τους.

• Αυτή την περίοδο της καραντίνας για τον κορονοϊό, πολλοί άνθρωποι αύξησαν την κατανάλωση αλκοόλ, μια συνήθεια που συμβάλει στην υπέρταση. Εάν σε μικρή ποσότητα το αλκοόλ προκαλεί διαστολή στα αγγεία, ευνοώντας την πτώση της πίεσης, ενώ σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί σπασμό των αγγείων και "ανεβάζει" την πίεση.

• Εάν στην καραντίνα στείλατε αρκετές φορές τη "δραστηριότητα 6", να ξέρετε πως το περπάτημα με γρήγορο βήμα είναι η ιδανική άσκηση για την προστασία της καρδιαγγειακής σας υγείας. Υιοθετήστε το ως μια καθημερινή συνήθεια στη ζωή σας από εδώ και στο εξής.



Πηγή: Capital.gr