Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 2018 ζούσαν με τον HIV περίπου 37,9 εκατομμύρια άτομα. Το 2018 διαγνώσθηκαν 1,7 εκατομμύρια νέες μολύνσεις, αριθμός που απέχει σημαντικά από τους στόχους που έχουν τεθεί για τον έλεγχο της πανδημίας του AIDS μέχρι το 2030.
Εντούτοις, η μεγάλη αύξηση της πρόσβασης των ατόμων στην αντιρετροϊκή θεραπεία κατά τα τελευταία έτη είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των θανάτων παγκοσμίως και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Στην Ελλάδα, μετά από μια σταθεροποιητική τάση την τελευταία τριετία, παρατηρήθηκε μετά από μια δεκαετία (4,8-9,2 ανά 100.00 πληθυσμού), ο μικρότερος αριθμός νέων διαγνώσεων της HIV λοίμωξης (4,4 άτομα ανά 100.00 πληθυσμού). Αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση είναι ακόμα μεγαλύτερη (266 σε σχέση με 378-749 νέες διαγνώσεις την τελευταία δεκαετία), αν λάβουμε υπόψη μόνο τα άτομα ελληνικής προέλευσης. Κυρίαρχος τρόπος μετάδοσης παραμένει η σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη μεταξύ ανδρών (ΑΣΑ) (41,9%), ενώ ακολουθεί η ετεροφυλοφιλική σεξουαλική επαφή (28,6%) και η χρήση ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών (ΧΕΝ) (8,3%). Ανησυχητικό στοιχείο αποτελούν η αύξηση σε ετεροφυλόφιλους και τα υψηλά ποσοστά (>50%) καθυστερημένης διάγνωσης της HIV λοίμωξης (CD4+Τ-λεμφοκύτταρα<350 cells/mm3). Αν και ο αριθμός των νέων διαγνώσεων στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών έχει μειωθεί σημαντικά συγκριτικά με την περίοδο της επιδημίας του 2011-2013, ωστόσο δεν έχει προσεγγίσει τα προ της επιδημίας επίπεδα. Το ποσοστό των νέων διαγνώσεων ατόμων αλλοδαπής εθνικότητας τείνει να αυξάνεται σταθερά μετά το 2015, φθάνοντας το 2019 το 43%, με άτομα κυρίως από χώρες της Υποσαχαρίου Αφρικής και της Κεντρικής Ευρώπης.

Το ετήσιο συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS

Η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (Ε.Ε.Μ.Α.Α) είναι υποχρεωμένη να αναφέρει τις πολλαπλές δυσκολίες που έχουν εμφανισθεί τα τελευταία χρόνια και δυστυχώς δεν έχουν επιλυθεί. Επί πέντε σχεδόν χρόνια, το ιικό φορτίο δεν διενεργείται ή διενεργείται με μεγάλη καθυστέρηση και συγχρόνως σπανίζουν οι απαντήσεις γονοτυπικής αντοχής, με αποτέλεσμα την πλημμελή εργαστηριακή παρακολούθηση των ατόμων με HIV λοίμωξη. Συγχρόνως πολλές Μονάδες Λοιμώξεων, λόγω τραγικών ελλείψεων, υπολειτουργούν και προτίθενται να αναστείλουν την λειτουργία τους. Επίσης σε αναμονή είναι η χορήγηση της Prep (προφυλακτικής αγωγής) η οποία διεθνώς έχει μειώσει σημαντικά τις μολύνσεις μεταξύ ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες.

Παρά την εξαιρετικά δυσχερή συγκυρία, η Ε.Ε.Μ.Α.Α διοργανώνει και φέτος το ετήσιο συνέδριο της με στόχο την ευαισθητοποίηση, έγκυρη ενημέρωση και συνεχή εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και του ευρύτερου κοινού πάνω σε θέματα πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης της HIV λοίμωξης. Κύριο μήνυμα φέτος αποτελεί το "Ευ ζην με ή χωρίς τον HIV", που επισημαίνει από την μία τα επιτεύγματα της ιατρικής που αποσκοπούν στην διασφάλιση μιας καλής ποιότητας ζωής στα άτομα που ζουν με τον HIV και από την άλλη την ανάγκη για εντατικά προγράμματα μείωσης των νέων μολύνσεων.

Το επιστημονικό πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους τους επαγγελματίες υγείας, σε φορείς και οργανώσεις που ασχολούνται με την HIV λοίμωξη, τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και την προστασία ευάλωτων ομάδων και μετακινούμενων πληθυσμών, σε φοιτητές, εκπαιδευτικούς και στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας στοχεύοντας στην παροχή έγκυρων και επικαιροποιημένων γνώσεων, στην άρση των προκαταλήψεων και στην ενεργητική συμμετοχή τους στην ενημέρωση για την πρόληψη της HIV λοίμωξης.

Τι ισχύει σήμερα για τη θεραπεία – αναμονή για νέα σκευάσματα

Στην Ελλάδα, βάσει των ευρωπαϊκών και διεθνών κατευθυντηρίων οδηγιών, χορηγείται αντιρετροϊκή θεραπεία σε όλα τα άτομα με HIV λοίμωξη το ταχύτερο δυνατόν μετά τη διάγνωση. Η έγκαιρη χορήγησή της συνδέεται, σε ατομικό επίπεδο, με τη μείωση της νοσηρότητας και της θνητότητας της νόσου και, σε επίπεδο δημόσιας υγείας, με την ελάττωση της μεταδοτικότητας και την συνακόλουθη αναχαίτιση της επιδημίας.

Το 2019, έλαβαν έγκριση στις ΗΠΑ και την Ευρώπη καινούρια αντιρετροϊκά σκευάσματα, τα οποία αναμένεται να κυκλοφορήσουν και στη χώρα μας στο εγγύς μέλλον.

Νέες θεραπευτικές στρατηγικές και συνδυασμοί αντιρετροϊκών παρατεταμένης δράσης σε ενέσιμη μορφή αποτελούν ελκυστική προοπτική για το μέλλον της αντιρετροϊκής θεραπείας.