Η διόγκωση και ο πόνος στο όσχεο ενός αγοριού μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες. Ορισμένα από αυτά τα προβλήματα είναι σπάνια, ενώ κάποια άλλα εμφανίζονται συχνότερα. Όλες οι παθήσεις που προκαλούν διόγκωση και πόνο στο όσχεο είναι συνήθεις, αλλά απαιτούν διάγνωση και αντιμετώπιση. Πρέπει να ενημερωθείτε και να ανταποκριθείτε σωστά. Όλα τα περιστατικά που σχετίζονται με διόγκωση και πόνο στο όσχεο, χρήζουν ιατρικής γνωμάτευσης, ενώ ορισμένα απαιτούν επείγουσα περίθαλψη.


Τι είναι το όσχεο και τι περιέχει;
Για να κατανοήσουμε τα πιθανά προβλήματα, πρέπει να γνωρίζουμε μερικές ανατομικές λεπτομέρειες. Το όσχεο είναι ένας σάκος κάτω από το πέος, ο οποίος περιέχει τους δύο όρχεις. Οι όρχεις είναι οι αδένες που παράγουν το σπέρμα και την ορμόνη τεστοστερόνη. Κάθε όρχις περιβάλλεται από μια δομή που καλείται επιδιδυμίδα, η οποία είναι, στην ουσία, ένα σύνολο μικρών σπερματικών πόρων. Οι όρχεις και η επιδιδυμίδα μπορεί να φέρουν λεπτές αποφύσεις, η συστροφή των οποίων προκαλεί πόνο και οίδημα. Τέλος, κάθε όρχις χρειάζεται επαρκή παροχή αίματος, την ορχική αρτηρία, φλέβες, καθώς και ένα σωλήνα για τη μεταφορά του σπέρματος (σπερματικός πόρος). Αυτές οι δομές συγκρατούνται από τον σπερματικό τόνο ή λώρο του όρχεως.


Ποια προβλήματα προκαλούν διόγκωση και πόνο του οσχέου;

Προφανώς, αυτό που είναι σημαντικό να εντοπιστεί είναι η συστροφή του όρχεως. Αυτό το πρόβλημα εμφανίζεται όταν ο σπερματικός τόνος συστρέφεται σφιχτά, εμποδίζοντας τη ροή του αίματος προς τον όρχι. Γενικά, η συστροφή εμφανίζεται είτε στα νεογέννητα είτε νωρίς στην εφηβεία. Οι έφηβοι μπορεί να βιώσουν αιφνίδιο δριμύ πόνο στους όρχεις, ο οποίος συνοδεύεται συχνά από ναυτία και εμετό. Αρχικά παρατηρείται οίδημα και αργότερα ερυθρότητα του οσχέου. Κατά την εξέταση, ο γιατρός μπορεί να παρατηρήσει ότι ο προσβεβλημένος όρχις φαίνεται να βρίσκεται ψηλότερα από τον άλλον. Επίσης, η ψηλάφηση του εσωτερικού τμήματος του μηρού δεν προκαλεί ανύψωση του προσβεβλημένου όρχεως, επειδή ο κρεμαστήρας μυς που ανυψώνει τον όρχι έχει ατονήσει. Η συστροφή του όρχεως πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως! Για να διασωθεί ό όρχις, απαιτείται άμεση χειρουργική επέμβαση. Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας μπορεί να έχει συστροφή όρχεως, πρέπει να μεταφερθεί το συντομότερο δυνατόν στη μονάδα επειγόντων περιστατικών. Εκεί, η διάγνωση επιβεβαιώνεται με σωματική εξέταση και αξιολόγηση της αιμάτωσης του όρχεως με έγχρωμο υπερηχογράφημα Doppler.

Η ορχική συστροφή παρατηρείται και σε νεογέννητα αγόρια. Σε αυτή την περίπτωση, το πρόβλημα εκδηλώνεται ως ανώδυνο οίδημα οσχέου. Το παιδί μπορεί να εμφανίσει ένα κυανωπό οίδημα και ένα στέρεο ογκίδιο που δεν διαπερνάται από το φως. Δυστυχώς, ακόμα και η άμεση χειρουργική επέμβαση σπάνια σώζει τον όρχι. Μπορεί, επίσης, να πραγματοποιηθεί χειρουργική εξέταση του οσχέου, ώστε να αποκλειστεί η ύπαρξη όγκου και να βεβαιωθούμε ότι ο άλλος όρχις είναι στη θέση του.

Μικρές ιστικές δομές, όπως η προεκβολή του όρχεως ή της επιδιδυμίδας, μπορεί επίσης να παρουσιάσουν συστροφή. Σε αυτή την περίπτωση, έχουμε συστροφή της ορχικής απόφυσης. Συνήθως πλήττονται αγόρια ηλικίας 7-11 ετών. Ο πόνος δεν είναι τόσο δριμύς, ούτε αρχίζει τόσο αιφνίδια όσο στην περίπτωση της ορχικής συστροφής. Παρόλο που είναι πιθανόν να υπάρχει ερυθρότητα και οίδημα στο όσχεο, αρχικά μπορεί να παρατηρήσετε μόνο μια κυανή κουκίδα κάτω από το οσχεϊκό δέρμα. Τα συμπτώματα καταλαγιάζουν ύστερα από μία εβδομάδα περίπου. Κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, η ανάπαυση και τα παυσίπονα μπορούν να ανακουφίσουν το παιδί. Ίσως χρειαστεί να περάσουν λίγες ημέρες ακόμα για να υποχωρήσει εντελώς το οίδημα.

Η επιδιδυμίτιδα είναι φλεγμονή της επιδιδυμίδας, της σωληνοειδούς δομής που βρίσκεται πάνω και πίσω από τον όρχι. Η επιδιδυμίτιδα μπορεί να συνδέεται με λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος. Επίσης, μπορεί να προκληθεί από μια ιογενή λοίμωξη, ειδικά τον αδενοϊό. Στους εφήβους, η επιδιδυμίτιδα μπορεί να προκληθεί από σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Τα συμπτώματα της επιδιδυμίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν επώδυνη ούρηση ή συχνουρία, ενώ αργότερα ενδέχεται να εκδηλωθεί αυξανόμενη δυσφορία στο όσχεο, η οποία εντοπίζεται συχνά στον άνω πόλο του όρχεως. Το όσχεο μπορεί να είναι διογκωμένο ή ερυθρό. Επειδή η επιδιδυμίτιδα μπορεί να έχει πολλά κοινά συμπτώματα με την ορχική συστροφή, η διάγνωση πρέπει να επιβεβαιωθεί με προσεκτική ιατρική εξέταση, ανάλυση ούρων και ενδεχομένως έγχρωμο υπερηχογράφημα Doppler, ώστε να βεβαιωθούμε ότι ο όρχις αιματώνεται επαρκώς. Η επιδιδυμίτιδα αντιμετωπίζεται με αναλγητικά και αντιβιοτικά.

Υπάρχουν κι άλλες παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν οσχεϊκό πόνο. Η ορχίτιδα είναι φλεγμονή ή μόλυνση των όρχεων. Συνήθως συνυπάρχει με την επιδιδυμίτιδα, αν και μπορεί να προκληθεί από ιογενείς λοιμώξεις, όπως η παρωτίτιδα, ο αδενοϊός και η λοιμώδης μονοπυρήνωση, ή ακόμα και από βακτήρια στο αίμα. Η πορφύρα Henoch-Schonlein, που συνδέεται με μώλωπες, κοιλιακό άλγος, αρθραλγία και νεφρικά προβλήματα, μπορεί επίσης να προκαλέσει παθολογικές καταστάσεις στο όσχεο.

Τέλος, σχεδόν όλοι οι αθλητές επιβεβαιώνουν ότι οι οσχεϊκές κακώσεις είναι επώδυνες. Παρότι ο πόνος είναι σφοδρός, συνήθως είναι παροδικός και υποχωρεί μέσα σε λίγα λεπτά. Αν η δυσφορία επιμένει ή αν έχει εμφανιστεί μεγάλο οίδημα, απαιτείται ιατρική εξέταση. Η χειρουργική αφαίρεση ενός θρόμβου μπορεί να σώσει έναν ειδάλλως καταδικασμένο όρχι.


Τι προκαλεί ανώδυνο οσχεϊκό οίδημα;

Ασφαλώς, ο εντοπισμός ενός όγκου ή οιδήματος στο όσχεο είναι ανησυχητικός. Ευτυχώς, τα αίτια είναι συνήθως καλοήθη και αντιμετωπίσιμα. Οι συνηθέστεροι οσχεϊκοί όγκοι της παιδικής ηλικίας είναι η υδροκήλη, η βουβωνοκήλη και η κιρσοκήλη.

Υδροκήλη είναι η συλλογή υγρού γύρω από τον όρχι. Είναι σύνηθες φαινόμενο στη νηπιακή ηλικία. Συνήθως, τα κυανά, κυστικά οιδήματα υποχωρούν στον πρώτο χρόνο της ζωής. Αν όμως επιμένουν ή εμφανίζονται μετά τη γέννηση, πρέπει να αντιμετωπίζονται με μια απλή χειρουργική επέμβαση.

Η βουβωνοκήλη είναι ένα εξόγκωμα στη βουβωνική χώρα ή ένα οσχεϊκό οίδημα που προκαλείται όταν ένα τμήμα του εντέρου εισέρχεται στη βουβωνική χώρα. Παρόλο που είναι ανώδυνες, τόσο η βουβωνοκήλη όσο και η υδροκήλη μπορεί να διογκώνονται όταν το μωρό κλαίει, βήχει, αφοδεύει, ή καθώς περνάει η ημέρα. Η βουβωνοκήλη είναι συνήθως ανώδυνη, αλλά στην περίπτωση της περισφιγμένης κήλης το σημείο γίνεται σκληρό, ευαίσθητο, επώδυνο και αποχρωματίζεται. Η κιρσοκήλη είναι συνήθης στους εφήβους. Ένα ποσοστό 15-20% των αγοριών εμφανίζουν κιρσοκήλη, σχεδόν πάντα στην αριστερή πλευρά.

Η κιρσοκήλη είναι μια συλλογή κιρσωδών, διογκωμένων φλεβών και συχνά περνάει απαρατήρητη. Ωστόσο, όταν σηκώνεται, ο έφηβος μπορεί να αισθανθεί έναν όγκο κοντά στον αριστερό όρχι, που προκαλεί την αίσθηση της ύπαρξης ενός «σάκου με σκουλήκια». Η κιρσοκήλη απαιτεί χειρουργική επέμβαση, αν είναι επώδυνη ή αν παρακωλύει την παροχή αίματος στον όρχι και, συνεπώς, την ανάπτυξή του. Σε αυτή την περίπτωση, η αποτυχία αντιμετώπισης της κιρσοκήλης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα.

Παρόλο που πολλοί έφηβοι αισθάνονται άβολα κατά την εξέταση των γεννητικών τους οργάνων, πρέπει να εξετάζονται σε ετήσια βάση. Τέλος, αν και σπάνιοι, οι όγκοι στους όρχεις μπορεί να είναι συνέπεια καρκίνου. Στο όσχεο απαντώνται καλοήθεις και κακοήθεις νεοπλασίες. Συνήθως οι όγκοι είναι συμπαγείς, σταθεροί και ανώδυνοι. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι, αφού διαγνωστούν, αντιμετωπίζονται επιτυχώς.