Έχεις αποφασίσει να μειώσεις το βάρος σου, να βελτιώσεις την υγεία σου και σου προτείνουν τη γνωστή συνταγή που συνδυάζει διατροφή και άσκηση, η οποία όμως απαιτεί αφοσίωση και θέλει χρόνο. Εσύ μπορεί να βιάζεσαι και να αναζητάς πιο «γρήγορες λύσεις» οπότε διαβάζοντας στο διαδίκτυο βρίσκεις αρκετές πληροφορίες για τα χάπια αδυνατίσματος... Τι είναι όμως; Πόσο ασφαλή είναι για την υγεία και κατά πόσο θα σε βοηθήσουν να κατακτήσεις τον στόχο σου και να τον διατηρήσεις; Συνέχιζε το διάβασμα...

Χάπια για αδυνάτισμα

Πετυχαίνεις λοιπόν τη διαφήμιση για εκείνο το προϊόν που υπόσχεται να σε βοηθήσει να ελέγξεις το βάρος σου αποτελεσματικά με τη δράση ενός συγκεκριμένου συστατικού ή με τη συνέργεια πολλών. Συχνά παρουσιάζεται ως το «μαγικό φίλτρο», όμως η αλήθεια είναι πως τα ερευνητικά δεδομένα σε ανθρώπους είναι περιορισμένα και πάλι θα χρειαστεί να γίνουν αλλαγές στη διατροφή ή και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας έτσι ώστε να εμφανιστούν τα πιθανά οφέλη του. Ωστόσο, μπορεί να βοηθήσει στην ταχύτερη εμφάνιση των αποτελεσμάτων.

Υποκατάστατα γεύματος

Μια άλλη κατηγορία προϊόντων είναι τα υποκατάστατα γεύματος τα οποία μπορεί να αποτελούν λύση σε ορισμένες περιπτώσεις αλλά όχι τόσο στην απώλεια βάρους, καθώς περιέχουν θερμίδες τις οποίες είναι προτιμότερο να λάβουμε τρώγοντας κανονικό φαγητό. Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τα πιο διαδεδομένα φυσικά συμπληρώματα διατροφής και τις φαρμακευτικές ουσίες που υπάρχουν στην αγορά και σχετίζονται με τον έλεγχο του βάρους. Συνήθως δρουν με έναν ή περισσότερους από αυτούς τους μηχανισμούς:

• Μείωση της όρεξης προκαλώντας αίσθημα κορεσμού, με αποτέλεσμα την κατανάλωση λιγότερων θερμίδων.
• Μείωση της απορρόφησης θρεπτικών συστατικών όπως το λίπος.
• Ενεργοποίηση της καύσης λίπους.

1. Εκχύλισμα Garcinia Cambogia

Τι είναι: Η Garcinia cambogia είναι ένα μικρό, πράσινο φρούτο, σε σχήμα κολοκύθας. Το δέρμα του καρπού περιέχει το υδροξυκιτρικό οξύ (HCA) που είναι και το ενεργό συστατικό στα συμπληρώματα διατροφής.

Πώς λειτουργεί: Μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι μπορεί να αναστείλει ένα ένζυμο που παράγει λίπος στο σώμα και να αυξήσει τα επίπεδα σεροτονίνης, μειώνοντας πιθανώς τις λιγούρες.

Αποτελεσματικότητα: Μια μελέτη με 130 άτομα συνέκρινε το HCA με ένα εικονικό χάπι και δεν εντόπισε διαφορά στο βάρος ή στο σωματικό λίπος μεταξύ των ομάδων. Μια ανασκόπηση του 2011 που εξέτασε 12 μελέτες για το garcinia cambogia διαπίστωσε ότι, κατά μέσο όρο, προκάλεσε απώλεια βάρους περίπου 0,88 kg σε χρονικό διάστημα αρκετών εβδομάδων.

Παρενέργειες: Δεν υπάρχουν αναφορές σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών, αλλά μερικές αναφορές για ήπια πεπτικά προβλήματα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Παρόλο που το garcinia cambogia μπορεί να προκαλέσει μέτρια απώλεια βάρους, τα αποτελέσματα είναι τόσο μικρά που πιθανότατα δεν θα είναι καν αισθητά.

2. Καφεΐνη

Τι είναι: Η καφεΐνη είναι ένα αλκαλοειδές της ξανθίνης, η οποία βρίσκεται σε διάφορα φυτά, όπως στους σπόρους του καφέ και του κακάο, στα φύλλα τσαγιού, στους καρπούς guarana κ.ά. Θεωρείται ότι ενεργοποιεί το μεταβολισμό και προστίθεται συχνά σε εμπορικά συμπληρώματα απώλειας βάρους.

Πώς λειτουργεί: Κάποιες βραχυπρόθεσμες μελέτες έχουν δείξει ότι η καφεΐνη μπορεί να αυξήσει τον μεταβολισμό κατά 3-11% και να αυξήσει την καύση του λίπους έως και 29%.

Αποτελεσματικότητα: Υπάρχουν ορισμένες μελέτες που δείχνουν ότι η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει μέτρια απώλεια βάρους σε ανθρώπους.

Παρενέργειες: Κάποιοι άνθρωποι είναι πιο «καφεϊνοευαίσθητοι», μεταβολίζουν πιο γρήγορα την καφεΐνη με αποτέλεσμα να νιώσουν γρηγορότερα την τόνωση που προσφέρει σε σύγκριση με άλλα άτομα που τον μεταβολίζουν πιο αργά και χρειάζονται λιγότερο καφέ για το ίδιο αποτέλεσμα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η καφεΐνη μπορεί να ενισχύσει το μεταβολισμό και την καύση λίπους, ωστόσο αυτό ισχύει κατά κύριο λόγο για άτομα που πρωτοξεκινούν να πίνουν καφέ και φαίνεται να πρόκειται για βραχυπρόθεσμη δράση. Προτιμήστε να απολάυσετε τον καφέ σας για να λάβετε και τα αντιοξειδωτικά που κρύβονται σε κάθε ποτήρι και αποφύγετε κάποιο συμπλήρωμα καφεΐνης για την απώλεια βάρους.

Εκχύλισμα κόκκων πράσινου καφέ

Πρόκειται για κανονικούς κόκκους καφέ που δεν έχουν ψηθεί κι έχουν πράσινο χρώμα. Η καφεΐνη και το χλωρογενικό οξύ που περιέχουν έχει θεωρηθεί ότι επίσης συμβάλλουν στη μείωση του βάρους, ωστόσο πρόκειται και πάλι για ένα ρόφημα με υψηλή αντιοξειδωτική αξία που μπορείτε να καταναλώσετε για δική σας απόλαυση στα πλαίσια μίας ισορροπημένης διατροφής και όχι ως «μαγικό φίλτρο» απώλειας κιλών.

3. Γλυκομαννάνη

Τι είναι: Η γλυκομαννάνη είναι μια πλούσια πηγή διαλυτών φυτικών ινών και ένας πολυσακχαρίτης από τις ρίζες του φυτού konjac (amorphophallus konjac).

Πώς λειτουργεί: Η γλυκομαννάνη απορροφά νερό και αποκτά μορφή γέλης η οποία δημιουργεί μια αίσθηση πληρότητας στο έντερο, βοηθώντας σας να καταναλώνετε λιγότερες θερμίδες. Συνήθως λαμβάνεται περίπου μισή ώρα πριν από τα γεύματα, με ένα ποτήρι νερό.

Αποτελεσματικότητα: Τρεις μελέτες σε ανθρώπους έδειξαν ότι η γλυκομαννάνη, σε συνδυασμό με μια υγιεινή διατροφή, μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια 3,6-4,5 κιλών σε διάστημα 5 εβδομάδων .

Άλλα οφέλη: Η γλυκομαννάνη είναι μια ίνα που αποτελεί τροφή για τα φιλικά βακτήρια του εντέρου βοηθώντας τα να διατηρηθούν ή και να πολλαπλασιαστούν. Μπορεί επίσης να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου, χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων του αίματος και είναι πολύ αποτελεσματικό βοήθημα κατά της δυσκοιλιότητας.

Παρενέργειες: Μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα, μετεωρισμό και μαλακά κόπρανα και πιθανόν να παρεμποδίσει την απορρόφηση μερικών φαρμάκων αν ληφθούν ταυτόχρονα από το στόμα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Μελέτες δείχνουν ότι η ίνα γλυκομαννάνη, όταν συνδυάζεται με μια υγιεινή διατροφή, μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να χάσουν βάρος. Επίσης, οδηγεί σε βελτιώσεις σε διάφορους δείκτες υγείας.

4. Εκχύλισμα πράσινου τσαγιού

Τι είναι: Το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού είναι ένα δημοφιλές συστατικό σε πολλά συμπληρώματα απώλειας βάρους αφού πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι το κύριο αντιοξειδωτικό που περιέχει (EGCG) μπορεί να ενισχύσει την καύση λίπους.

Πώς λειτουργεί: Το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού πιστεύεται ότι αυξάνει τη δραστηριότητα της νορεπινεφρίνης, μιας ορμόνης που βοηθά την καύση λίπους.

Αποτελεσματικότητα: Πολλές μελέτες σε ανθρώπους έδειξαν ότι το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού μπορεί να αυξήσει την καύση λίπους και να προκαλέσει απώλεια λίπους, ειδικά στην περιοχή της κοιλιάς.

Παρενέργειες: Το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού είναι γενικά καλά ανεκτό. Περιέχει κάποια ποσότητα καφεΐνης και μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα σε άτομα που είναι ευαίσθητα στην καφεΐνη. Επιπλέον, όλα τα οφέλη για την υγεία από την κατανάλωση πράσινου τσαγιού θα πρέπει να ισχύουν και για το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Το πράσινο τσάι και το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού μπορούν να αυξήσουν ελαφρώς την καύση λίπους και μπορεί να σας βοηθήσουν να χάσετε λίπος από την περιοχή της κοιλιάς.

5. Συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA)

Τι είναι: Το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ, ή CLA, υπήρξε ένα δημοφιλές συμπλήρωμα απώλειας λίπους για χρόνια. Είναι ένα από τα «υγιέστερα» trans-λιπαρά και βρίσκεται φυσικά σε ορισμένες λιπαρές τροφές ζωικής προέλευσης όπως το τυρί και το βούτυρο.

Πώς λειτουργεί: Το CLA μπορεί να μειώσει την όρεξη, να ενισχύσει το μεταβολισμό και να διεγείρει τη διάσπαση του σωματικού λίπους.

Αποτελεσματικότητα: Σε μια ανασκόπηση 18 διαφορετικών μελετών, το CLA φάνηκε να προκαλεί απώλεια βάρους περίπου 0,1 κιλά την εβδομάδα, σε διάστημα 6 μηνών. Σύμφωνα με μια άλλη μελέτη επανεξέτασης του 2012, το CLA μπορεί να επιφέρει απώλεια 1,3 κιλών, σε σύγκριση με ένα εικονικό χάπι.

Παρενέργειες: Το CLA μπορεί να προκαλέσει διάφορες πεπτικές παρενέργειες και μπορεί να έχει επιβλαβείς επιδράσεις μακροπρόθεσμα, συμβάλλοντας πιθανώς στη δημιουργία λιπώδους ήπαρ, στην αντίσταση στην ινσουλίνη και στην αύξηση των δεικτών φλεγμονής.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Το CLA είναι ένα αποτελεσματικό συμπλήρωμα απώλειας βάρους και λίπους, αλλά μπορεί να έχει επιβλαβείς επιδράσεις μακροπρόθεσμα. Το μικρό ποσό απώλειας βάρους δεν αξίζει τον κίνδυνο.

6. Νεράντζι (bitter orange) / Συνεφρίνη

Τι είναι: Ένας τύπος πορτοκαλιού που ονομάζεται νεράντζι περιέχει το δραστικό συστατικό συνεφρίνη. Η συνεφρίνη σχετίζεται με την εφεδρίνη, η οποία παλαιότερα ήταν ένα δημοφιλές συστατικό σε διάφορες φόρμουλες χαπιών αδυνατίσματος. Ωστόσο, η εφεδρίνη έχει απαγορευτεί ως συστατικό απώλειας βάρους από τον ΕΟΦ λόγω σοβαρών παρενεργειών.

Πώς λειτουργεί: Η συνεφρίνη έχει παρόμοιο μηχανισμό δράσης με την εφεδρίνη, αλλά είναι λιγότερο ισχυρός. Μπορεί να μειώσει την όρεξη και να αυξήσει σημαντικά την καύση λίπους.

Αποτελεσματικότητα: Πολύ λίγες μελέτες έχουν γίνει για τη συνεφρίνη, ωστόσο η εφεδρίνη έχει αποδειχθεί από πολλές μελέτες ότι προκαλεί σημαντική βραχυπρόθεσμη απώλεια βάρους.

Παρενέργειες: Όπως η εφεδρίνη έτσι και η συνεφρίνη μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες που σχετίζονται με την καρδιά. Είναι πιθανό επίσης να προκαλέσει εθισμό.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η συνεφρίνη είναι ένα αρκετά ισχυρό διεγερτικό και πιθανώς αποτελεσματικό για απώλεια βάρους βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, οι παρενέργειες μπορεί να είναι σοβαρές, γι 'αυτό πρέπει να χρησιμοποιείται με εξαιρετική προσοχή.

7. Φορσκολίνη

Τι είναι: Η φορσκολίνη είναι η δραστική ουσία ενός φυτού της οικογένειας του δυόσμου, το οποίο φαίνεται ότι είναι αποτελεσματικό στην απώλεια βάρους.

Πώς λειτουργεί: Πιστεύεται ότι αυξάνει τα επίπεδα μιας ενδοκυττάριας ένωσης που ονομάζεται cAMP, η οποία μπορεί να διεγείρει την καύση λίπους.

Αποτελεσματικότητα: Μία μελέτη σε 30 υπέρβαρους και παχύσαρκους άνδρες έδειξε ότι η φορσκολίνη μείωσε το σωματικό λίπος και αύξησε τη μυϊκή τους μάζα, ενώ δεν είχε καμία επίδραση στο σωματικό βάρος. Μια άλλη μελέτη σε 23 υπέρβαρες γυναίκες δεν διαπίστωσε αποτελέσματα.

Παρενέργειες: Υπάρχουν πολύ περιορισμένα δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια αυτού του συμπληρώματος ή τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Οι δύο μικρές μελέτες για την φορσκολίνη έδειξαν αντικρουόμενα αποτελέσματα. Καλύτερα να αποφύγετε αυτό το συμπλήρωμα μέχρι να γίνει περισσότερη έρευνα.

8. Κετόνες σμέουρων

Τι είναι: Αναφέρονται και ως κετόνες βατόμουρου και είναι μια ουσία που βρίσκεται στα σμέουρα, τα βατόμουρα και τα κράνα και είναι υπεύθυνη για την ξεχωριστή μυρωδιά τους. Μια συνθετική εκδοχή των κετονών βατόμουρου πωλείται ως συμπλήρωμα απώλειας βάρους.

Πώς λειτουργεί: Σε απομονωμένα λιπώδη κύτταρα από αρουραίους, οι κετόνες βατόμουρου φάνηκε να έχουν λιποδιαλυτική δράση και να αυξάνουν τα επίπεδα μιας ορμόνης που ονομάζεται αδιπονεκτίνη, που πιστεύεται ότι σχετίζεται με την απώλεια βάρους.

Αποτελεσματικότητα: Δεν υπάρχει κάποια μελέτη για τις κετόνες βατόμουρου σε ανθρώπους, αλλά μια μελέτη αρουραίων που χρησιμοποίησε μεγάλες δόσεις και έδειξε ότι μειώθηκε το επιπλέον βάρος τους.

Παρενέργειες: Μπορεί να προκαλέσουν ερυγές με μυρωδιά σμέουρου.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι κετόνες βατόμουρου προκαλούν απώλεια βάρους στους ανθρώπους και οι μελέτες αρουραίων που το αποδεικνύουν φαίνεται ότι χρησιμοποιούν τεράστιες δόσεις.

9. Orlistat (Alli)

Τι είναι: Το Orlistat κυκλοφορεί στην Ελλάδα και είναι μια φαρμακευτική ουσία που πωλείται χωρίς ιατρική συνταγή με το όνομα Alli και συνταγογραφείται ως Xenical.

Πώς λειτουργεί: Αυτό το χάπι απώλειας βάρους λειτουργεί παρεμποδίζοντας την διάσπαση του λίπους στο έντερο, κάνοντας σας να απορροφήσετε λιγότερες θερμίδες από το λίπος.

Αποτελεσματικότητα: Σύμφωνα με μια μεγάλη ανασκόπηση 11 μελετών, η ορλιστάτη μπορεί να αυξήσει την απώλεια βάρους κατά 2,7 kg σε σύγκριση με ένα εικονικό χάπι. Είναι ενδιαφέρον ότι μια διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και χωρίς φάρμακα έχει αποδειχθεί ότι είναι το ίδιο αποτελεσματική με μια διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά σε συνδυασμό με την ορλιστάτη.

Άλλα οφέλη: Η ορλιστάτη έχει αποδειχθεί ότι μειώνει ελαφρώς την πίεση του αίματος. Επίσης, σε μια μελέτη φάνηκε ότι μείωσε τον κίνδυνο ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 κατά 37%.

Παρενέργειες: Το φάρμακο αυτό έχει πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες στο πεπτικό σύστημα, όπως αραιά, λιπαρά κόπρανα, μετεωρισμός, συχνές κινήσεις του εντέρου που είναι δύσκολο να ελεγχθούν και άλλα. Μπορεί επίσης να συμβάλει στη μειωμένη απορρόφηση ή και έλλειψη των λιποδιαλυτών βιταμινών Α, D, E και Κ. Συνήθως συνιστάται να ακολουθείτε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά όσο καιρό λαμβάνετε orlistat, προκειμένου να ελαχιστοποιήσετε τις παρενέργειες.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Το Orlistat, επίσης γνωστό ως Alli ή Xenical, μπορεί να μειώσει την ποσότητα λίπους που απορροφάται από τη διατροφή και να σας βοηθήσει να χάσετε βάρος. Έχει πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες, μερικές από τις οποίες είναι ιδιαίτερα δυσάρεστες.

10. Άλλα συνταγογραφούμενα φάρμακα

Yπάρχουν πολλά συνταγογραφούμενα χάπια απώλειας βάρους που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά. Στο εξωτερικό έχουν εγκριθεί συνδυασμοί γνωστών φαρμακευτικών ουσιών, που πέρα από την αρχική τους ένδειξη έχουν και αποτέλεσμα την μείωση του βάρους.

Qsymia (φεντερμίνη & τοπιραμάτη)

Η φεντερμίνη μειώνει την όρεξη, ενώ το αντιεπιληπτικό τοπιραμάτη μειώνει το βάρος.

Contrave (ναλτρεξόνη & βουπροπιόνη)

Αναστέλλει την επαναπρόσληψη της ντοπαμίνης και της νορεπινεφρίνης. Οι δύο αυτές ουσίες δρουν συνεργικά στη μείωση του σωματικού βάρους.

Belviq (λορκασερινη)

Είναι αγωνιστής των υποδοχέων 5-ΗΤ2C. Αυξάνει την αίσθηση του κορεσμού και μειώνει το βάρος.

Και που καταλήγουμε;

Σύμφωνα με μια μελέτη επανεξέτασης του 2014, ακόμη και τα συνταγογραφούμενα χάπια απώλειας βάρους δεν έχουν θεαματικά αποτελέσματα. Κατά μέσο όρο, μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια έως και 3-9% του σωματικού βάρους σε σύγκριση με ένα εικονικό χάπι, αν συνδυαστούν με υγιεινή διατροφή. Δεν είναι αποτελεσματικά αν ληφθούν μόνα τους και σίγουρα δεν είναι η λύση στο πρόβλημα της παχυσαρκία. Επίσης, έχουν πολλές παρενέργειες.

Υπάρχει τελικά το μαγικό φίλτρο;

Εξετάζοντας την επάρκεια των ερευνητικών δεδομένων και την ελαχιστοποίηση των παρενεργειών σχετικά με τη λήψη «βοηθημάτων» απώλειας βάρους θα μπορούσαμε να πούμε ότι:

• Οι φαρμακευτικές ουσίες είναι αποτελεσματικές σε συνδυασμό με σωστή διατροφή αλλά έχουν αρκετές παρενέργειες
• Τα περισσότερα συμπληρώματα διατροφής δεν έχουν μελετηθεί σε ανθρώπους για να αποδειχθούν οι δράσεις τους
• Κάποια συμπληρώματα έχει φανεί ότι συμβάλλουν σε μικρή απώλεια βάρους αν συνδυαστούν με μια ισορροπημένη διατροφή

Επομένως, καλό είναι να αποφευχθούν οι φαρμακευτικές ουσίες. Από την άλλη, τα φυσικά συμπληρώματα διατροφής όπως αυτά με καφεΐνη ή εκχύλισμα πράσινου τσαγιού ενδεχομένως να ενισχύουν ελαφρώς τις καύσεις και, αν προστεθούν σε μια υγιεινή διατροφή, να οδηγήσουν σε ήπια απώλεια βάρους. Ο σκοπός της διατροφής είναι η προαγωγή της υγείας. Να θυμάστε ότι κανένα χάπι δεν μπορεί να αντικαταστήσει την υγιεινή διατροφή και την συστηματική άσκηση. Μπορεί όμως να σας βοηθήσει να αξιοποιήσετε στο έπακρο τα οφέλη τους και να νιώσετε γρηγορότερα το αποτέλεσμα του συνδυασμού τους!

Αλλάξτε τον τρόπο ζωής

Η παραδοσιακή συνταγή που συνδυάζει σωστή διατροφή και τακτική άσκηση είναι το μόνο φίλτρο που αν βάλετε στη ζωή σας μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματικό και να έχει διάρκεια! Το μυστικό λοιπόν βρίσκεται στη μόνιμη ενσωμάτωση μικρών αλλαγών στην καθημερινότητα, γιατί αυτές οι μικρές αλλαγές έχουν μεγάλη επίδραση στην υγεία σας και την ποιότητα της ζωής σας. Στην προσπαθειά σας μπορεί να σας βοηθήσει ένας πτυχιούχος Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, σχεδιάζοντας ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής βασισμένο στις ανάγκες και τις διατροφικές σας προτιμήσεις. 

Πηγή: www.mednutrition.gr