Τι είναι η διάρροια;

Με τον όρο «διάρροια» περιγράφεται το μοτίβο των συχνότερων κενώσεων που χαρακτηρίζονται από κόπρανα πιο υδαρή απ’ ό,τι συνήθως. Για να καταλάβετε αν το παιδί σας έχει διάρροια, πρέπει να ξέρετε πώς ήταν οι κενώσεις του στο παρελθόν.

Για παράδειγμα, τα συνήθη μικρά και υδαρή μουσταρδιά κόπρανα των βρεφών που τρέφονται με μητρικό γάλα, είναι απολύτως φυσιολογικά. Ορισμένα υγιή βρέφη που τρέφονται με μητρικό γάλα, μπορεί να κενώνουν δέκα κόπρανα την ημέρα, ενώ άλλα παράγουν ένα-δύο κόπρανα την εβδομάδα. Στην ηλικία των 18 μηνών, τα περισσότερα παιδιά κενώνουν ένα ή δύο συμπαγή κόπρανα ημερησίως.

Η υφή των κοπράνων καθορίζεται από την περιεκτικότητά τους σε νερό. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, μεγάλο μέρος των υγρών των κοπράνων απορροφάται ξανά μέσω των εντερικών τοιχωμάτων, γι’ αυτό και τα κόπρανα που κενώνονται είναι συμπαγή. Ωστόσο, όταν το έντερο είναι ερεθισμένο, όπως κατά τη διάρκεια μιας λοίμωξης, τα κόπρανα αποβάλλονται πιο γρήγορα από τον πεπτικό σωλήνα, παρασύροντας μαζί τους περισσότερα υγρά. Σε ορισμένες εντερικές παθήσεις, ποσότητες νερού που είναι αποθηκευμένες στο σώμα εκκρίνονται στο έντερο, προκαλώντας υδαρή κόπρανα και διάρροια.

Πολλοί γονείς εκπλήσσονται από το χρώμα των διαρροϊκών κοπράνων των παιδιών τους. Σε γενικές γραμμές, η παρακολούθηση του χρώματος των κοπράνων δεν είναι ιδιαίτερα βοηθητική, αφού το πράσινο χρώμα σημαίνει απλώς ότι το υλικό κενώνεται από το έντερο με πολύ γοργό ρυθμό.

Η παρουσία αίματος στα κόπρανα αποτελεί σαφέστερη ένδειξη. Το φρέσκο ερυθρό αίμα δηλώνει ότι η αιμορραγία εντοπίζεται στο κόλον. Τα σκουρόχρωμα κόπρανα με μαύρο αίμα καλούνται μέλαινα. Αυτά δηλώνουν ότι η αιμορραγία προέρχεται από υψηλότερο τμήμα του εντέρου, ενδεχομένως κοντά στο στομάχι ή στο δωδεκαδάκτυλο.


Τι είναι η οξεία διάρροια και από τι προκαλείται;

Η διάρροια μπορεί να χαρακτηριστεί οξεία ή χρόνια, ανάλογα με τη διάρκειά της. Οποιαδήποτε πάθηση έχει διάρκεια μικρότερη από δύο εβδομάδες, θεωρείται οξεία. Η συνηθέστερη αιτία της οξείας διάρροιας είναι η λοίμωξη της γαστρεντερικής οδού, η γαστρεντερίτιδα, η οποία εκδηλώνεται συνήθως με χαμηλό πυρετό και εμετό. Ύστερα από 24 ή 48 ώρες, αρχίζει η διάρροια. Τα κόπρανα είναι πολύ υδαρή, συχνά πράσινα και δύσοσμα. Συνήθως η διάρροια διαρκεί λιγότερο από μία εβδομάδα.

Τα περισσότερα κρούσματα γαστρεντερίτιδας οφείλονται σε ιούς με υψηλή μεταδοτικότητα, όπως ο ροταϊός ή ο ιός Norwalk. Συνεπώς, άλλα μέλη της οικογένειας και φίλοι μπορεί να εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα την ίδια χρονική περίοδο. Η λοίμωξη συνήθως είναι ακίνδυνη, αλλά ο συνδυασμός εμετού και διάρροιας ενέχει τον κίνδυνο της αφυδάτωσης. Για να προληφθεί η αφυδάτωση, οι γονείς πρέπει να χορηγούν στο παιδί πολλά υγρά, ανά τακτά χρονικά διαστήματα και σε μικρές ποσότητες.

Η οξεία διάρροια μπορεί να οφείλεται και σε βακτηριακά στελέχη, όπως η σαλμονέλα, η σιγκέλλα, το κολοβακτηρίδιο ή το καμπυλοβακτηρίδιο. Αυτές οι λοιμώξεις εμφανίζονται στη διάρκεια ταξιδιών σε αναπτυσσόμενες χώρες ή εξαιτίας της κατανάλωσης μολυσμένου φαγητού ή νερού. Τα παιδιά με αυτές τις βακτηριακές λοιμώξεις υποφέρουν περισσότερο από εκείνα που πλήττονται από την ιογενή γαστρεντερίτιδα. Συχνά έχουν υψηλότερο πυρετό και τα κόπρανά τους παρουσιάζουν αίμα, πράγμα ιδιαίτερα ασυνήθιστο στην ιογενή γαστρεντερίτιδα. Οι παρασιτικές μολύνσεις οφείλονται επίσης στην κατανάλωση μολυσμένου φαγητού ή νερού. Η γιαρδίαση είναι η συνηθέστερη. Πολλά μολυσμένα παιδιά δεν εμφανίζουν συμπτώματα, ενώ άλλα εκδηλώνουν διάρροια με ωχρά, δύσοσμα κόπρανα που επιπλέουν. Θα πρέπει να υποψιαζόμαστε την ύπαρξη γιαρδίασης, αν το παιδί έχει πιει νερό από πηγάδι ή αν εμφανίσει συμπτώματα ύστερα από ένα ταξίδι.

Η τροφική δηλητηρίαση είναι μια μορφή γαστρεντερίτιδας που προκαλείται από συγκεκριμένες χημικές ουσίες, τις λεγόμενες τοξίνες, οι οποίες παράγονται από βακτήρια (συχνά από σταφυλόκοκκο). Αν το παιδί καταναλώσει μολυσμένο φαγητό ή νερό, παρουσιάζει συχνούς εμετούς και διάρροια ύστερα από 2-6 ώρες. Αν η οξεία διάρροια εμφανίζεται με παρόμοια συμπτώματα και σε άλλα άτομα που κατανάλωσαν την ίδια τροφή, τότε το αίτιο είναι η τροφική δηλητηρίαση.

Η διάρροια μπορεί να εκδηλωθεί και ως παρενέργεια κάποιου φαρμάκου, ειδικά ορισμένων αντιβιοτικών. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το παιδί είναι αλλεργικό στο φάρμακο ή ότι πρέπει να διακόψει τη λήψη του, ειδικά αν η διάρροια είναι ήπια.