Γράφει η Σοφία Αντύπα - Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια

Πολλές φορές η περίοδος μεταξύ 2-4 χρόνων, χαρακτηρίζεται ως η “πρώτη εφηβεία”, που περνά ένα παιδί. Αυτό σημαίνει πως αρχίζει να ανεξαρτητοποιείται απο τους γονείς, και πιο συγκεκριμένα από τη μητέρα, και σιγά σιγά ξεπερνά το άγχος του αποχωρισμού, χωρίς να εννοούμε απαραίτητα πως δεν θα υπάρχουν πισωγυρίσματα στη συμπεριφορά του παιδιού. Πολύ πιθανόν το παιδί σας να αποζητά την ελευθερία του για να ανακαλύψει τον κόσμο γύρω του, αλλά με την ασφάλεια πως η μαμά είναι εκεί δίπλα του, αν τη χρειαστεί.

Η μεγαλύτερη πρόκληση ίσως στην ανατροφή των παιδιών, είναι να μπορέσουν οι γονείς να βρούν την ισορροπία ανάμεσα στην προστασία και την κατευθυντήρια πορεία, που επιθυμούν να παρέχουν στα παιδιά τους. Εν ολιγοις, οι γονείς καλουνται να αφησουν τα παιδια τους ελεύθερα να εξερευνήσουν, να πειραματιστούν, στοιχεία που τόσο έχουν ανάγκη τα παιδιά, ώστε να γίνουν ανεξάρτητα και να μπορέσουν έτσι, να ανακαλύψουν τη μοναδικότητα τους. Αυτή είναι και η πιο μεγάλη δυσκολία, σε αυτήν την πρώτη περίοδο μεταξύ 2-4 χρόνων, αλλά και αργότερα στην εφηβεία.

Πολλοί γονείς αντιμετωπίζουν αυτήν την πρώτη απόπειρα ανεξαρτησίας του παιδιού αρνητικά. Θεωρούν πως το παιδί τους είναι ανυπάκουο και αντιδραστικό και δεν μπορούν να αναγνωρίσουν την ατομικότητά του, αρα δυσκολευονται και να αποδεχθούν πως το παιδί τους είναι ξεχωριστό απο αυτούς και αναπτύσσει τη δική του ξεχωριστή προσωπικότητα.

Προκειται για ένα αρκετά λεπτό και σημαντικό σημείο, διότι όσο περισσοτερο οι γονείς πιέζουν το παιδί και το τιμωρούν ή έχουν παράλογες απαιτήσεις απο αυτό:

• τόσο περισσότερο ενισχύεται η αντιδραστικότητα του, με συνεπεια αργοτερα στην εφηβεία του να αναδυθεί μεγάλη επιθετικότητα προς τους γονείς.

Αν, τελικα, καταφέρουν να αποτρέψουν τελείως την αντιδραστικότητα και ανεξαρτησία του παιδιού αυτού:

• τότε το αποτέλεσμα θα είναι να διαμορφώσει το παιδί ενα χαρακτήρα πλήρως υποταγμένο στους γύρω του και αργότερα σε όλη την κοινωνία.

Αυτό που χρειάζεται σε αυτήν την πρώτη περίοδο της ανεξαρτητοποίησης, είναι οι γονείς να επιτρέπουν στο παιδί:

• να έχει τη δική του άποψη, χωρίς να του υποδεικνύουν συνεχώς τι να κάνει.
• να μην του φέρνουν συνέχεια αντιρρήσεις,
• να ακούνε την άποψη του
• να του αφήνουν χώρο να διαλέγει τι επιθυμεί κάποιες φορές
• να δίνουν βάση, λοιπόν, στη γνώμη του παιδιού
• και να συζητούν μαζί του, ώστε να ενισχύσουν τη σκέψη του και την κατανόηση του.

Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να μην υπερβάλλουν στο να ακολουθεί το παιδί τους κανόνες ηθικής, καλής συμπεριφοράς, και ασφάλειας, αλλά να είναι πιο ελαστικοί.

Είναι επίσης βασικό να μην είναι οι ίδιοι οι γονείς αντιδραστικοί στον τρόπο τους απέναντι στα παιδιά, να μην τα κρινουν αυστηρή ή περιπαικτικά και να μην τους βάζουν ταμπέλες. Και αυτο, διότι τα παιδιά θα αντιγράψουν τη συμπεριφορά τους και θα την εισπράξουν οι ίδιοι οι γονείς.

Την ιδια ωρα, όμως, να μην είναι όμως και πολύ χαλαροί στην αντιμετώπιση τους απέναντι στα παιδιά, διότι αυτό θα ενισχύσει την αντιδραστικότητά τους, αφου θα αποτελει τον τρόπο, με τον οποίο θα αποζητούν την προσοχή των γονιών τους.

Τα παιδιά, σ'αυτή την ηλικια, θέλουν την προσοχή μας, την επικοινωνία μαζί μας και την κατανόηση μας. Επιθυμούν να νιώσουν την ατομικότητά τους και εμείς είμαστε εκεί διπλα τους να τους εξηγήσουμε και να τους καθοδηγήσουμε, αλλά όχι με τρόπο δογματικό ή διδακτικό, αλλά με ελαστικότητα και φροντίδα.

Επιτρέψτε στα παιδιά σας να κάνουν λάθος, να λερωθούν, να σκαρφαλώσουν, να διεκδικήσουν, να φοβηθούν... Αφήστε τα να αναπτύξουν και να διαμορφώσουν τη δική τους ξεχωριστή προσωπικότητα! Αυτή, όσο παράξενο και αν σας φαίνεται, διαμορφώνεται κατά βάση, σε αυτήν την τόσο μικρή ηλικία!