Οι δυσκολίες στον ύπνο



Μιλήσαμε για τη σημασία του ύπνου καθώς και για τη διαδικασία με την οποία μπορούν οι γονείς να ρυθμίσουν το ωράριο ύπνου του παιδιού τους. Σήμερα κουβεντιάζουμε μεθόδους που μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε προβλήματα των παιδιών σας με τον ύπνο.

Από μια άποψη, είναι παράλογο να μιλάμε για δυσκολίες στο θέμα του ύπνου: αν θέλουμε να είμαστε πιο ακριβείς, θα έπρεπε να μιλάμε για δυσκολίες ή προβλήματα των γονιών απέναντι στην τακτική του ύπνου, αφού το πρόβλημα μιας οικογένειας μπορεί να είναι, για κάποια άλλη οικογένεια, φυσιολογικότατη συμπεριφορά.

Δεν υπάρχει οικουμενικά σωστό ή λαθεμένο πρότυπο ύπνου: σωστή είναι η λύση που ταιριάζει στο συγκεκριμένο παιδί και στην οικογένεια του. Για παράδειγμα, η δική μας κοινωνία θεωρεί σχεδόν ταμπού, το να κοιμηθεί ένα μωρό στο κρεβάτι των γονιών του. Σε πολλές άλλες κοινωνίες, οι γονείς ανατριχιάζουν ακόμα και στη σκέψη ότι θ' αφήσουν ένα μωρό να κοιμηθεί μοναχό του: συνηθίζεται να κοιμούνται τα μωρά και τα νήπια με τους γονείς τους κι επίσης, μεγαλύτερα παιδιά, τουλάχιστο του ίδιου φύλου, να κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι. Επιπλέον, στη Βρετανία λόγου χάρη, οι περισσότεροι γονείς ελπίζουν ότι τα μικρά τους θα πάνε νωρίς για ύπνο, ώστε να απολαύσουν κι εκείνοι ήρεμα την υπόλοιπη βραδιά.

Οι Αμερικανοί φαίνονται πιο ελαστικοί στο ζήτημα αυτό κι αφήνουν πολλές φορές τα παιδιά τους ξύπνια μέχρι να κουραστούν ή να νυστάξουν —που σημαίνει, πολλές φορές, περασμένα μεσάνυχτα. Έπειτα, μερικοί γονείς δείχνουν να έχουν ανεξάντλητη υπομονή με τα μικρά παιδιά τους. Άλλοι πιστεύουν πως αν δεν κοιμηθούν νωρίς τα μικρά, ταλαιπωρούνται και φθείρονται οι ίδιοι, με αποτέλεσμα να υποφέρει όλη η οικογένεια.

Αφού λοιπόν τονίσαμε πως κάθε οικογένεια αντιλαμβάνεται και καθορίζει διαφορετικά την έννοια του προβλήματος, δεν υπάρχει αμφιβολία πως τα προβλήματα του ύπνου είναι κοινά στις κουλτούρες όπου επικρατεί η αντίληψη πως τα παιδιά πρέπει να κοιμούνται μόνα τους.

Στη Βρετανία, ένα στα πέντε παιδιά προσχολικής ηλικίας δημιουργεί στους γονείς του διαρκές και σοβαρό πρόβλημα. Μια μελέτη στη Νέα Υόρκη έδειξε ότι σε ποσοστό 30%, παιδιά κάτω των τριών χρόνων, ξυπνούν μία ή περισσότερες φορές κάθε νύχτα. Από το γεγονός αυτό, πιθανολογείται πως οι ρίζες πολλών προβλημάτων ύπνου μπορεί να βρίσκονται στη φοβία του χωρισμού.

Εύκολα λοιπόν καταλαβαίνουμε, γιατί θέλουν τα παιδιά να κοιμούνται με τους γονείς τους. Ωστόσο, θα πρέπει να λαμβάνονται επίσης υπόψη οι ανάγκες και οι προσδοκίες των γονιών. Αν εσείς κι ο σύντροφος σας αισθάνεστε ευτυχισμένοι έχοντας το μικρό μαζί σας στο κρεβάτι, κανένα πρόβλημα. Μερικοί γονείς, όμως, συνειδητοποιούν ξαφνικά ότι έφτασαν στο σημείο να έχουν το μωρό κοντά τους τη μεγαλύτερη διάρκεια της νύχτας ή ακόμα και όλη τη νύχτα, κι αυτό τους δημιουργεί σοβαρές δυσκολίες. Δεν μπορούν να ευχαριστηθούν πια τον ύπνο τους, ούτε να απολαύσουν τον έρωτα- έτσι λοιπόν, αποφασίζουν ότι το παιδί πρέπει να κοιμάται στο δικό του κρεβάτι.

Ποτέ δεν είναι εύκολο ν' αλλάξουν τα καθιερωμένα πρότυπα ύπνου, κι ίσως μια τέτοια απόπειρα αποδειχθεί οδυνηρή και για τους γονείς και για το παιδί. Οι γονείς θα πρέπει να μείνουν ανυποχώρητοι στην απόφαση τους, προσέχοντας όμως ώστε να μη νιώσει το παιδί ότι το απορρίπτουν ή δεν το αγαπούν πια — κι αυτό, συχνά, σε μια βραδινή ώρα όπου το μόνο που θέλουν όλοι, είναι να πέσουν για ύπνο.

Ωστόσο, οι γιατροί του Νοσοκομείου Παίδων της Great Ormond Street, ανακάλυψαν κάποιες μεθόδους οι οποίες βοήθησαν σημαντικά οικογένειες που αντιμετώπιζαν προβλήματα με τον ύπνο των παιδιών. Αναγνωρίζοντας ότι, το να αφήνουμε ένα μωρό "να ξεραθεί στο κλάμα", σημαίνει για όλους μεγάλη αναστάτωση, μας συμβουλεύουν, αφού καθορίσουμε το στόχο μας, να τον επιδιώκουμε με μικρά βήματα, παρά να υιοθετήσουμε μια απότομη και ριζική αλλαγή.

Για παράδειγμα, αν το μωρό σας θέλει να μένετε πλάι του όσο είναι ξύπνιο, μπορείτε να δοκιμάσετε τη σταδιακή σας αποδέσμευση. Στην αρχή, καθίστε πλάι στο κρεβατάκι ή στην κούνια του, κρατώντας του το χέρι ή χαϊδεύοντας το απαλά. Μετά από κάποιο διάστημα — μπορεί να χρειαστούν λίγες νύχτες, αλλά μπορεί και πολλές — μένετε πάντα κοντά του, αλλά σταματάτε να το χαϊδεύετε.

Επόμενο βήμα είναι να απομακρύνετε λίγο την καρέκλα σας- στη συνέχεια, τη φέρνετε, σιγά σιγά, όλο και πιο κοντά προς την πόρτα. (Μια πολύ καλή ιδέα, στην αρχή της διαδικασίας, είναι να πάψετε σταδιακά να του μιλάτε ή να το νανουρίζετε, να απαντάτε μ' ένα ναι ή μ' ένα όχι στις ερωτήσεις του και ν' αποφεύγετε να το κοιτάζετε στα μάτια). Τελικά, μπορείτε να βγάλετε την καρέκλα από το δωμάτιο, παραμένοντας όμως έτοιμη να γυρίσετε ξανά πίσω — για όσο πιο μικρό χρονικό διάστημα γίνεται, και μόνο αν είναι εντελώς απαραίτητο. Αν το μωρό έχει μάθει ν' αποκοιμιέται στην αγκαλιά σας, ξεκινήστε με παρόμοιο τρόπο: αποθέστε το στην κούνια του και μείνετε σκυμμένη από πάνω του νανουρίζοντας, χαϊδολογώντας και παρηγορώντας το.

Αν το μωρό κοιμάται στο κρεβάτι σας κι είναι φοβερά δύσκολο να το μεταφέρετε σε δικό του δωμάτιο, μπορείτε να κάνετε μια αρχή τοποθετώντας το κρεβατάκι του στο δωμάτιο σας. Αργότερα, όταν συνηθίσει να κοιμάται μόνο του σε χωριστό κρεβάτι, προχωρήστε στο επόμενο βήμα και μεταφέρετε το στο δικό του δωμάτιο.

Όλα αυτά χρειάζονται χρόνο. Μια συνήθεια ριζωμένη στο μωρό δεν αλλάζει μέσα σε μια νύχτα. Κι ακόμα, όσο κι αν η διαδικασία γίνεται σταδιακά, χρειάζεται επιμονή και σταθερότητα. Αν, λόγου χάρη, το μωρό έχει συνηθίσει να έρχεται στο κρεβάτι σας όποτε ξυπνάει τη νύχτα, θα χρειαστεί να το παίρνετε κάθε φορά και να το γυρίζετε πίσω στο δικό του κρεβάτι. Όταν πάρετε μια τέτοια απόφαση, δεν επιτρέπονται υπαναχωρήσεις. Αν το αφήσετε μερικές φορές να μείνει κοντά σας, είτε επειδή είναι αναστατωμένο, είτε επειδή εσείς είσαστε κουρασμένη, είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο, θα πάρει το μήνυμα πως οι προσπάθειες του μπορούν να πετύχουν — και θα συνεχίσει ξανά και ξανά.