Από τον Δημήτρη Τρυφωνόπουλο, παθολόγο-ογκολόγο

Η ανοσοθεραπεία στον καρκίνο του μαστού φαίνεται πως ανοίγει μια μεγάλη και σημαντική συζήτηση για τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης της νόσου αυτής.

Ανοσοποιητικό και καρκίνος

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα παίζει σημαντικό ρόλο στην καρκινογένεση. Όπως τονίζουν οι ειδικοί, ένας από τους ρόλους του είναι να εξισορροπεί μεταξύ καταστροφής των ξένων προς τον οργανισμό μας καρκινικών κυττάρων και της προστασίας των φυσιολογικών ιστών. Η χρήση βιολογικών θεραπειών, όπως οι κυτταροκίνες, τα εμβόλια και τα μονοκλωνικά αντισώματα, με στόχο να διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αναγνωρίσει και να καταστρέψει καρκινικά κύτταρα, ονομάζεται ανοσοθεραπεία. Η ανάπτυξη της βιοτεχνολογίας έχει ως αποτέλεσμα εξελιγμένες μορφές ανοσοθεραπείες που συνεισφέρουν στη σημαντική βελτίωση της θεραπείας του δερματικού μελανώματος, του καρκίνου του πνεύμονα, της κύστεως, των νεφρών κλπ.

Ανοσοθεραπεία στον καρκίνο του μαστού

Ο καρκίνος του μαστού, ένας από τους συχνότερους καρκίνους παγκοσμίως, έχει παρουσιάσει μεγάλη θεραπευτική πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Οι ειδικοί τον έχουν αναγνωρίσει ως ετερογενή ασθένεια. Έχει επίσης ταξινομηθεί σε χωριστές ομάδες βάσει των μοριακών χαρακτηριστικών-στόχων νεότερων, αποτελεσματικότερων και λιγότερο τοξικών θεραπειών.

Μέχρι πρότινος, ο καρκίνος μαστού δε χαρακτηριζόταν ως "ανοσοευαίσθητος", αφού τα αποτελέσματα των σχετικών κλινικών μελετών που περιλάμβαναν ανοσοθεραπεία ήταν απογοητευτικά. Ωστόσο, πρόσφατα ανακοινώθηκαν τα συμπεράσματα μελέτης που αφορούσε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο μαστού. Για τους ασθενείς αυτούς δεν έχει αναγνωριστεί συγκεκριμένος "στόχος" και συνεπώς αντίστοιχη στοχεύουσα θεραπεία ("τριπλά αρνητικός καρκίνος"). Στο πλαίσιο της μελέτης, χορηγήθηκε στους ασθενείς είτε χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με νεότερης γενιάς ανοσοθεραπεία με το μονοκλωνικό αντίσωμα atezolizumab, ή μόνο χημειοθεραπεία. Τι συμπέραναν οι ερευνητές; Περίπου το 40% των ασθενών αυτών που παρουσίαζε στα ανοσοκύτταρα γύρω από τον όγκο τους μια πρωτεΐνη, το PD-L1, είχαν σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα. Πιο συγκεκριμένα, είχαν μακρύτερη επιβίωση, όταν ελάμβαναν το συνδυασμό χημειοθεραπείας με ανοσοθεραπεία. Επιπλέον και βασικό: Η θεραπεία ήταν καλά ανεκτή.

Μια σημαντική "ανακάλυψη"

Τα αποτελέσματα αυτά απέδειξαν ότι μια υποομάδα του καρκίνου του μαστού είναι "ανοσοευαίσθητη" ασθένεια. Ανέδειξαν επίσης ένα χρήσιμο βιοδείκτη, την πρωτεΐνη PD-L1, ο οποίος ξεχωρίζει τους ασθενείς που αναμένεται να ωφεληθούν από τη θεραπεία αυτή. Η συγκεκριμένη πρωτεΐνη αποτελεί ένα "φρένο" της διέγερσης του ανοσοποιητικού συστήματος. Το μονοκλωνικό αντίσωμα atezolizumab, συνδέεται με αυτή την πρωτεΐνη και την αδρανοποιεί. Αναστέλλοντας αυτό το "φρένο", ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αναγνωρίσει και να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα.