Ποιες τροφές και συμπληρώματα διατροφής ενισχύουν τη γονιμότητα;



Γράφει ο Ιάκωβος Σούσης Msc,FRCOG, Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής.

Ψευδάργυρος
Ο ψευδάργυρος παίζει σημαντικό ρόλο στην ωορρηξία και τη γονιμότητα της γυναίκας, αλλά και στην παραγωγή σπέρματος και τεστοστερόνης στον άνδρα. Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για την παραγωγή καλής ποσότητας και ποιότητας σπέρματος. Το σπέρμα περιέχει 100 φορές περισσότερο ψευδάργυρο από το αίμα. Τα υψηλά επίπεδα καφεΐνης, το κάπνισμα, το άγχος και το αλκοόλ μειώνουν τα επίπεδα του ψευδαργύρου στο σώμα. Με κάθε εκσπερμάτιση ένα άνδρας χάνει περίπου 5mg ψευδαργύρου.

Τα στρείδια έχουν περισσότερο ψευδάργυρο από κάθε άλλη τροφή. Πλούσια σε ψευδάργυρο είναι τα προϊόντα ολικής αλέσεως, τα καβούρια, ο αστακός, τα φασόλια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Φυλλικό (φολικό) οξύ
Το φολικό οξύ είναι εξαιρετικά σημαντικό εάν θέλετε να μείνετε έγκυος. Είναι μια βιταμίνη του συμπλέγματος Β (Β9) συμβάλλει στη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων και δημιουργεί επιπλέον αίμα στον οργανισμό της γυναίκας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης ανατομικών ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα (δισχιδής ράχη). Επειδή ο νευρικός σωλήνας του εμβρύου αναπτύσσεται τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης, καλό είναι να είστε προετοιμασμένες.

Για αυτό το λόγο συνιστάται στις γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυοι (αλλά και τις 12 πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης) η λήψη 400mg φυλικού οξέως ημερησίως. Τα συμπληρώματα ψευδαργύρου και φολικού οξέως μπορεί να φανούν χρήσιμα και σε περιπτώσεις ανδρικής υπογονιμότητας. Φολικό οξύ έχουν τα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, τα σπαράγγια, το μπρόκολο, τα όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια), τα εσπεριδοειδή, τα δημητριακά ολικής άλεσης και τα αυγά.

Μελέτη για τις επιπτώσεις της θεραπείας με φυλλικό οξύ και θειικό ψευδάργυρο στις παραμέτρους του σπέρματος, τόσο σε γόνιμους όσο και σε υπογόνιμους άνδρες έδειξε αύξηση κατά 74% του συνολικού αριθμού των φυσιολογικών σπερματοζωαρίων.

Πολυβιταμίνες
Μεγάλη έρευνα του πανεπιστημίου Χάρβαρντ με τη συμμετοχή 18.000 γυναικών που προσπαθούσαν να μείνουν έγκυοι έδειξε πως εκείνες που έπαιρναν πολυβιταμίνες είχαν μικρότερες πιθανότητες να έχουν προβλήματα ωορρηξίας. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το πιο σημαντικό συστατικό ήταν το φολικό οξύ που περιείχαν οι πολυβιταμίνες.

Συνένζυμο Q10

Το συνένζυμο Q10 έχει φανεί από μελέτες ότι βοηθά στην αντιμετώπιση τόσο της γυναικείας, όσο και της ανδρικής υπογονιμότητας, καθώς βελτιώνει την ποιότητα των ωαρίων (σε έρευνες που έχουν γίνει σε ποντίκια) και αυξάνει τον αριθμό, τη μορφολογία και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων.

Ωμέγα-3 Λιπαρά Οξέα

Η κατανάλωση ψαριών και θαλασσινών ενισχύουν τη γονιμότητα και στα δύο φύλα. Στις γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυοι συνιστάται να τρώνε 2 μερίδες λιπαρό ψάρι την εβδομάδα (όχι περισσότερο, καθώς μπορεί να περιέχουν βαρέα μέταλλα). Καλύτερες πηγές είναι η ρέγκα , ο σολομός, ο γαύρος, η σαρδέλα, η πέστροφα, το σκουμπρί, αλλά και τα θαλασσινά (μύδια, στρείδια, καλαμάρια). Έρευνα Ολλανδών επιστημόνων σε γυναίκες που έκαναν εξωσωματική γονιμοποίηση έδειξε ότι η αυξημένη κατανάλωση ωμέγα 3 λιπαρών οξέων συνδέεται με καλύτερη ποιότητα εμβρύων.

Αντιοξειδωτικά

Οι βιταμίνες C και E μπορούν να βοηθήσουν τους υπογόνιμους άνδρες. Αμερικανική έρευνα έδειξε ότι ο αυξημένος αριθμός ελεύθερων ριζών μπορεί να είναι η αιτία για την υπογονιμότητα ορισμένων ανδρών. Τα αντιοξειδωτικά μπορεί να προστατεύσουν το σπέρμα, καθώς έχουν τη δύναμη να εξουδετερώσουν τις ελεύθερες ρίζες που δημιουργούν προβλήματα στο σπέρμα. Εκτιμάται ότι η συσσώρευση ελευθέρων ριζών και το προκαλούμενο οξειδωτικό στρες έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ποσότητα και την ποιότητα των σπερματοζωαρίων και πιστεύεται ότι είναι υπεύθυνες για το 40% των βλαβών στο σπέρμα.

Σημαντικά αντιοξειδωτικά είναι οι βιταμίνες C και E, το ένζυμο Q10 και το σελήνιο. Τα πορτοκάλια και οι φράουλες περιέχουν βιταμίνη C και τα αμύγδαλα και οι ηλιόσποροι βιταμίνη Ε. Η βιταμίνη C μπορεί να βοηθήσει στον εμπλουτισμό της τραχηλικής βλέννας, βοηθώντας έτσι το σπερματοζωάριο να επιβιώσει στο σώμα και να φθάσει στο ωάριο για τη γονιμοποίησή του. Το σελήνιο πιστεύεται επιπλέον ότι μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της κινητικότητας του σπέρματος και το συνένζυμο Q10 σταθεροποιεί την ακεραιότητα της ουράς (μαστίγιο) του σπέρματος.

L-καρνιτίνη

Λειτουργεί ως πηγή ενέργειας για τα σπερματοζωάρια και παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή καλής ποιότητας σπερματοζωαρίων. Η L-καρνιτίνη συμβάλλει στην κινητικότητα των σπερματοζωαρίων και στην ικανότητά τους να φθάσουν στο ωάριο.

Πηγή: Capital.gr