Εξελίξτε τα παιδιά με το σύστημα Orff



Γράφει η Φραντζέσκα Θεοδωρουλάκη*

Γνωριμία με το σύστημα Orff

Ο γερμανός συνθέτης Carl Orff (1895-1982) είναι ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της σύγχρονης εποχής, με γνωστότερα έργα του τα Carmina Burana και τη μουσική για το "Όνειρο θερινής νυκτός" του Σαίξπηρ.

Στους παιδαγωγικούς κύκλους είναι κυρίως γνωστός για το σύστημα Ορφ (Orff Schulwerk). Στην Ελλάδα, το σύστημα Orff έγινε γνωστό το 1962, από την Πολυξένη Ματέυ Ρουσοπούλου (1902-1999). Στο πέρασμα του χρόνου, το σύστημα Ορφ αγαπήθηκε πολύ σε όλες τις χώρες και είναι ένα από τα αγαπημένα προγράμματα μικρών και μεγάλων. Αγαπήθηκε τόσο, επειδή απευθύνεται σε όλα τα παιδιά και όχι μόνο στα ταλέντα της μουσικής, θεωρεί, όμως, όλα τα παιδιά ταλαντούχα, με την έννοια ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν κάποιο ταλέντο και είναι στο χέρι των σωστών παιδαγωγών να το ανακαλύψουν και να το αναδείξουν.

Αν, όμως, το παιδί έχει ταλέντο στη μουσική, ο έμπειρος παιδαγωγός μπορεί να προτείνει μουσικό όργανο ή ακόμα και το ίδιο το παιδί να δείξει ενδιαφέρον για κάποιο συγκεκριμένο μουσικό όργανο.

Όσο απίστευτο και αν ακούγεται, στις μέρες μας το σύστημα Orff εφαρμόζεται και σε βρέφη. Το πρόγραμμα γίνεται με συνοδό, κυρίως, τη μητέρα ή τον πατέρα ή ακόμη και τους δύο μαζί και έτσι όλα τα μέλη της οικογένειας βιώνουν απίστευτες δημιουργικές στιγμές, αλλά και ανταλλαγή συναισθημάτων με τη βοήθεια της μουσικής και της κίνησης.

Η προσέγγιση Orff δεν είναι μόνο για παιδιά. Τα τελευταία χρόνια, οι ειδικοί έχουν βιώσει την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα του στις εργασίες τους με εφήβους και ενήλικες, αλλά και ηλικιωμένους, καθώς και στην παρηγορητική αγωγή ασθενών.


Τι είναι όμως το σύστημα Orff

Το σύστημα Ορφ είναι μια πολύπλευρη μουσικοπαιδαγωγκή μέθοδος. Με τη βοήθειά του, τα παιδιά θα ανακαλύψουν μια ευρεία σειρά δεξιοτήτων. Αυτές οι δεξιότητες έχουν σκοπό να γνωρίσουν στα παιδιά τις τέχνες, να τονώσουν την αυτοεκτίμηση τους, να βελτιώσουν γνωστικές, γλωσσικές ικανότητες και να δημιουργήσουν μια συναρπαστική σχέση με το δάσκαλο και τους φίλους τους.

Μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα όργανα του συστήματος Orff (woodblocks, τρίγωνα, κουδούνια, καστανιέτες), να κάνουν την πρώτη γνωριμία τους στο μουσικό λεξιλόγιο, να τραγουδήσουν, να χορέψουν.
Προοδευτικά μαθαίνουν να παίζουν μεταλλόφωνο, ξυλόφωνο και φλογέρα.

Το τραγούδι, επίσης, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη διαδικασία, καθώς και η φωνή είναι ένα πολύ σημαντικό μουσικό όργανο! Χρησιμοποιείται, επίσης, κίνηση και χορός, έτσι τα παιδιά απελευθερώνονται και τα βοηθά να εκφραστούν με το σώμα τους, να το γνωρίσουν και να δουν τις ικανότητες τους.
Το σύστημα Orff βασίζεται σε παιδαγωγικές αρχές, ενθαρρύνει τη χαρούμενη συμμετοχή, τη δημιουργικότητα και είναι βασισμένο γύρω από την ιδέα ότι κάθε παιδί είναι έξυπνο με τον τρόπο του. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να μάθουν μέσα από το παιχνίδι, ενεργούν, ερευνούν και παίζουν. Συνδυάζονται ο λόγος, ο ρυθμός, η κίνηση, ο χορός και το τραγούδι.

Το παιδί φτάνει ακόμα και σε σημείο να αυτοσχεδιάζει - να δημιουργεί δικές του μελωδίες, και αποκτά έτσι φαντασία. Μαθαίνει να παίζει τα πρώτα μουσικά όργανα και αποκτά έτσι αυτοέκτιμηση και δεξιότητες. Μέσα στην ομάδα μαθαίνει να συνεργάζεται, να πειθαρχεί στις οδηγίες, να επικοινωνεί με τη βοήθεια της μουσικής και της κίνησης και να δραστηριοποιείται. Καλλιεργεί τη μνήμη και τη φαντασία του.

Το σύστημα Orff δεν διδάσκεται από όλους τους μουσικούς, αλλά από εκείνους με ανάλογη
φοίτηση.


* Η Φραντζέσκα Θεοδωρουλάκη είναι μουσικός και νηπιαγωγός-δασκάλα συστήματος Orff.
Διαβάστε περισσότερα στο
www.mousikokinitiki.gr