Ιατρικά θέματα
Σιδηροπενική αναιμία και έλλειψη σιδήρου
Ο σίδηρος αποτελεί απαραίτητο συστατικό της αιμοσφαιρίνης, της πρωτεΐνης που ευθύνεται για τη μεταφορά του οξυγόνου. Η σιδηροπενική αναιμία προκύπτει όταν η ποσότητα της αιμοσφαιρίνης μειώνεται εξαιτίας της έλλειψης σιδήρου. Τα αίτια της ανεπάρκειας σιδήρου είναι η ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου από τη διατροφή, η πλημμελής απορρόφηση σιδήρου από το σώμα και η απώλεια αίματος (συμπεριλαμβανομένης της εμμηνόρροιας).
Ο συνηθέστερος λόγος της σιδηροπενικής αναιμίας στα νήπια είναι η ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου. Τους πρώτους 6 μήνες της ζωής, τα αποθέματα σιδήρου εξαρτώνται από την πορεία της εγκυμοσύνης. Αν το παιδί γεννήθηκε πρόωρα ή είχε ελλιπές βάρος, θα είναι ευπαθές στη σιδηροπενική αναιμία εξαιτίας των χαμηλών αποθεμάτων σιδήρου κατά την κυοφορία. Τους επόμενους 6-12 μήνες, η μειωμένη πρόσληψη σιδήρου οφείλεται στην ανεπαρκή διατροφή.
Τα παιδιά χρειάζονται περίπου 2.0 mg σίδηρο ημερησίως. Σε αυτή την ηλικία, ο παρατεταμένος θηλασμός, η καθυστερημένη εισαγωγή των τροφών στη δίαιτα του παιδιού η περιορισμένη κατανάλωση κρέατος, καθώς και η υπέρμετρη εξάρτηση από το αγελαδινό γάλα μπορούν να προκαλέσουν αναιμία. Οι έφηβοι, ειδικά τα κορίτσια που έχουν εμμηνόρροια, κινδυνεύουν άμεσα, αφενός εξαιτίας της αλματώδους ανάπτυξης, αφετέρου εξαιτίας των κακών διατροφικών συνηθειών.
Ένα άλλο αίτιο σιδηροπενικής αναιμίας είναι η απώλεια αίματος από την εντερική οδό εξαιτίας γαστρεντερικών διαταραχών, όπως η φλεγμονώδης εντερική νόσος, η δυσανεξία στη λακτόζη και η κοιλιοκάκη. Παρότι η σιδηροπενική αναιμία έχει πάψει να είναι τόσο διαδεδομένη όσο ήταν τις προηγούμενες δεκαετίες, δυστυχώς πολλά παιδιά εξακολουθούν να κινδυνεύουν από αυτήν, ειδικά τα παιδιά με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο, τα ελλιποβαρή παιδιά, καθώς και τα παιδιά που τρέφονται με πλήρες αγελαδινό γάλα κατά το πρώτο έτος της ζωής τους.
Πώς εκδηλώνεται η σιδηροπενική αναιμία;
Τα συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας περιλαμβάνουν:
- ωχρότητα
- κυανόχρωμο ή ωχρό σκληρό χιτώνα του ματιού (η λευκή περιοχή του ματιού)
- κόπωση
- ευερεθιστότητα
- αδυναμία
- ρηχότητα αναπνοής
- έλκη στη γλώσσα
- εύθραυστα νύχια σε σχήμα κουταλιού
- ανορεξία
- πονοκέφαλος
- υποτροπιάζουσες μολύνσεις
- τάση για παρορμητική υπερφαγία
- μειωμένη διάρκεια συγκέντρωσης, μαθησιακές δυσκολίες
Ωστόσο, ενδέχεται να μην υπάρχουν συμπτώματα, αν η αναιμία είναι ήπια.
Πώς διαγιγνώσκεται η σιδηροπενική αναιμία;
Ο παιδίατρος θα ζητήσει απλές εξετάσεις αίματος, ώστε να αποκλειστούν άλλα αίτια αναιμίας. Τα εργαστηριακά ευρήματα που δηλώνουν σιδηροπενική αναιμία περιλαμβάνουν:
- χαμηλές τιμές αιμοσφαιρίνης και χαμηλό αιματοκρίτη
- χαμηλά επίπεδα φερριτίνης (ευαίσθητο μέτρο των επιπέδων του σιδήρου στο σώμα)
- χαμηλές τιμές σιδήρου
Επίσης, στη μικροσκοπική εξέταση διαπιστώνεται ότι το επίχρισμα αίματος περιέχει μικρά, υποχρωμικά ερυθρά αιμοσφαίρια.
Πώς αντιμετωπίζεται η σιδηροπενική αναιμία;
Είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί δεόντως, αφού, εκτός από τα πιθανά προαναφερθέντα συμπτώματα, μπορεί να δημιουργήσει συμπεριφορικά προβλήματα, αναπτυξιακή υστέρηση και γνωσιακές διαταραχές. Η πρόληψη και η αντιμετώπιση της ήπιας σιδηροπενικής αναιμίας γίνεται κυρίως μέσω της διατροφής.
Η υπέρμετρη κατανάλωση γάλακτος επιδεινώνει την αναιμία. Αν το παιδί καταναλώνει πάνω από ένα λίτρο ημερησίως, μπορεί να χάνει σίδηρο στο έντερο. Επίσης, μειώνεται η όρεξή του για τις στερεές τροφές. Ο σίδηρος που προέρχεται από ζώα, πουλερικά και ψάρια, απορροφάται καλύτερα από αυτόν που προέρχεται από λαχανικά και δημητριακά. Πολλές τροφές είναι καλές πηγές σιδήρου.
- Καλύτερες πηγές: μητρικό γάλα, φόρμουλα με σίδηρο, δημητριακά εμπλουτισμένα με σίδηρο, συκώτι, χυμός δαμάσκηνου
- Καλές πηγές: αυγά, κρέας, ψάρι, κοτόπουλο, γαλοπούλα, φασόλια σόγιας, φιστικοβούτυρο, φασόλια, φακές, μελάσα, μπιζέλια
- Άλλες πηγές: τόνος, βρόμη, βερίκοκα, σταφίδες, δαμάσκηνα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά
Αν η δίαιτα του παιδιού είναι ανεπαρκής σε σίδηρο ή αν η αναιμία είναι πιο σοβαρή, η θεραπεία έγκειται στη συμπληρωματική χορήγηση σιδήρου από το στόμα. Τα γάλα και τα αντιοξέα επηρεάζουν αρνητικά την απορρόφηση σιδήρου και δεν πρέπει να λαμβάνονται παράλληλα με τα συμπληρώματα σιδήρου.
Η βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ) αυξάνει την απορρόφηση και είναι απαραίτητη για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης. Το παιδί θα πρέπει να καταναλώνει εσπεριδοειδή μαζί με τις τροφές που είναι πλούσιες σε σίδηρο (π.χ. να τρώει κρέας και να πίνει χυμό πορτοκάλι στη διάρκεια του γεύματος). Τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης του παιδιού λογικά θα επανέλθουν σε φυσιολογικά επίπεδα ύστερα από 2 μήνες θεραπείας με συμπληρώματα.
Ωστόσο, το παιδί πρέπει να εξακολουθήσει να λαμβάνει συμπληρώματα για άλλους 6-12 μήνες. Έτσι θα αναπληρώσει τα ελλείμματα σιδήρου του οργανισμού, που απαντώνται κυρίως στο μυελό των οστών. Τα κόπρανα του παιδιού θα είναι πιο σκουρόχρωμα την περίοδο που θα λαμβάνει τα συμπληρώματα σιδήρου. Είναι σημαντικό να γίνει επαναληπτική εξέταση αίματος ένα μήνα μετά την έναρξη της χορήγησης των συμπληρωμάτων, ώστε να βεβαιωθείτε ότι η αναιμία βελτιώνεται.
_pagkosmios.jpg)